Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Frans C. Lauxen. Datering: 8 June 2016.

Foto: Frans C. Lauxen

Paramaribo, Suriname - Maarten Lutherkerk
Adres: Waterkant 102, Paramaribo

Beschrijving nr.: 2000054.

Gebouwd door: Jonathan Bätz (1835)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1835 Jonathan Bätz  nieuwbouw
1930 J.C. Sanders & Zoon  wijzigen dispositie
1966 firma D.A. Flentrop  restauratie
2017 Pels & Van Leeuwen  restauratie

  • In 1741 werd in Paramaribo een Lutherse kerk gesticht. Zes jaar later nam men een kerkgebouw in gebruik. De kerk werd Maarten Lutherkerk genoemd. Op 31 januari 1831 tekende de firma Bätz een contract voor de bouw van een nieuw orgel. De kerk brandde in de nacht van 3 op 4 september 1832 volledig af. Witte was inmiddels met het orgel al op reis naar Suriname, en kon in januari 1833 weer onverrichterzake terugkeren naar Nederland. Nadat de kerk is herbouwd werd het instrument alsnog opgebouwd. Op 3 mei 1835 is het in gebruik genomen.
  • In 1930 is de dispositie gewijzigd door de firma Sanders. De Quint 3' werd vervangen door een Viola di Gamba 8', de Trompet werd vervangen door een nieuw exemplaar en de Mixtuur werd gewijzigd van samenstelling (van III-IV-VI sterk naar III-IV-V sterk). Tenslotte breidde men de dispositie uit met een Fluit Travers 8' (discant). In 1966 is het orgel gerestaureerd door Flentrop. Er is een nieuwe Quint gemaakt, een Trompet geplaatst van J.F. Witte uit het orgel van de Remonstrantse kerk in Haarlem (1899) en de Mixtuur is hersteld. Flentrop maakte ook een nieuw pedaalklavier en een nieuwe balg.
  • Het orgel in de kerk, tegenwoordig Maarten Lutherkerk genoemd is in 2016-2017 groot onderhoud uitgevoerd door de firma Pels & Van Leeuwen onder advies van Rudi van Straten. Het werd hierna weer in gebruik genomen met een officiële overdracht op 1 december 2017 en een concert door Peter den Ouden.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal11
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen11
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 448 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk65 mm

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant) - 1920, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3' - 1966, Octaaf 2', Mixtuur III-IV-VI sterk, Cornet V sterk - 1835/1966, Trompet 8' (B/D) - 1899.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities Oorspronkelijke dispositie:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV-VI sterk, Cornet V sterk, Trompet 8' (gedeeld). Aangehangen pedaal.
Literatuur
  • Orgel Luth. Kerk - Paramaribo Suriname (Ned. West-Indië). - Utrecht : firma J.C. Sanders & Zn., [s.a.]. - Dispositieblad.
  • Twee Bätz-orgels in Paramaribo / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 12, december 1971.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • Orgelbouwnieuws : Orgels in Paramaribo. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 5, mei 1983.
  • Inventarisatie Klinkend Erfgoed Paramaribo : Instandhouding klinkend erfgoed als maatschappelijke uitdaging in historisch perspectief / Rudi van Straten. - Den Haag : Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 2014.
  • Bätz-orgel Paramaribo gerestaureerd / Hans Mudde, Rudi van Straten. - In: De Orgelvriend, jrg. 60 nr. 2, maart 2018.
Links https://www.rd.nl/muziek/oudste-pijporgel-suriname-weer-in-gebruik-genomen-1.1451014

Foto: Frans C. Lauxen. Datering: 8 June 2016.
Foto: Frans C. Lauxen
Foto: Frans C. Lauxen. Datering: 8 June 2016.
Foto: Frans C. Lauxen
Bron: Fotokaart firma Flentrop.
Bron: Fotokaart firma Flentrop
Bron: Collectie Bert Wisgerhof.
Bron: Collectie Bert Wisgerhof