Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Piet Bron
Berlin, Deutschland (Berlin) - Domkirche (Neue Domkirche) (Mitte)
Gemeinde: Berlin
Adresse: Am Lustgarten, 10178, Berlin
Website: http://www.berlinerdom.de/
Beschreibung nr.: 2000008.
Gebaut von: Wilhelm Sauer Orgelbau (1905)
Technische Daten
Disposition
Manual I (C-a'''): Prinzipal 16', Majorbaß 16', Prinzipal 8', Prinzipal Amabile 8', Doppelflöte 8', Flûte Harmonique 8', Viola di Gamba 8', Bordun 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Harmonika 8', Gedacktquinte 5 1/3', Oktave 4', Flûte Octaviante 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Rauschquinte 2 fach, Groß-Cymbel 3 fach, Scharf 3-5 fach, Cornett 3-4 fach, Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Manual II (C-a'''): Prinzipal 16', Quintatön 16', Prinzipal 8', Geigenprinzipal 8', Doppelflöte 8', Spitzflöte 8', Salicional 8', Soloflöte 8', Dulciana 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Salicional 4', Flauto Dolce 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Mixtur 4 fach, Cymbel 3 fach, Cornett 3 fach, Tuba 8', Clarinette 8'.
Manual III (in zwelkast) (C-a'''): Salicional 16', Bordun 16', Prinzipal 8', Hohlflöte 8', Gemshorn 8', Schalmei 8', Konzertflöte 8', Dolce 8', Gedackt 8', Unda Maris 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Quintatön 4', Traversflöte 4', Nasard 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 3 fach, Trompete 8', Cor Anglais 8', Glockenspiel, Tremulant.
Rückpositiv (bespeelbaar vanaf manuaal III) (C-a'''): Flötenprinzipal 8', Flöte 8', Gedackt 8', Dulciana 8', Zartflöte 4'.
Manual IV (in zwelkast) (C-a'''): Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Traversflöte 8', Spitzflöte 8', Lieblich Gedackt 8', Quintatön 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Praestant 4', Fernflöte 4', Violini 4', Gemshornquinte 2 2/3', Flautino 2', Harmonia Aetherea 3 fach, Trompete 8', Oboe 8', Vox Humana 8' - In eigen zwelkast, Tremulant, Tremulant Vox Humana.
Pedaal (C-f'): Prinzipal 32', Untersatz 32', Prinzipalbaß 16', Offenbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Gemshorn 16', Lieblich Gedackt 16', Quintbaß 10 2/3', Prinzipalbaß 8', Flötenbaß 8', Violoncello 8', Gedackt 8', Dulciana 8', Quinte 5 1/3', Oktave 4', Terz 3 1/5', Quint 2 2/3', Septime 2 2/7', Oktave 2', Contraposaune 32', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppeln: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal I - Manuaal IV, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal IV, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III, Pedaal - Manuaal IV, Superoctaafkoppel Manuaal I, Superoctaafkoppel Manuaal II, Tuttikoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: 3 vrije combinaties voor Manuaal I, II, III en Pedaal, 1 vrije combinaties voor Manuaal IV en Rückpositiv, 2 vaste combinaties (forte en tutti), Tongwerken af, Pedaal piano, Pedaal mezzoforte, Registerzweller.
YouTube
Bild: Piet Bron
Berlin, Deutschland (Berlin) - Domkirche (Neue Domkirche) (Mitte)
Gemeinde: Berlin
Adresse: Am Lustgarten, 10178, Berlin
Website: http://www.berlinerdom.de/
Beschreibung nr.: 2000008.
Gebaut von: Wilhelm Sauer Orgelbau (1905)
Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1905 | Wilhelm Sauer Orgelbau | Neubau | 1932 | Wilhelm Sauer Orgelbau | Änders der Disposition | 1993 | Wilhelm Sauer Orgelbau | Restaurierung |
- In de Neue Dom, gebouwd tussen 1894 en 1905, bouwde Sauer het grootste orgel uit de geschiedenis van het bedrijf. Na de oplevering was het met 113 stemmen het grootste instrument in Duitsland. Het orgel is tegelijk met het kerkgebouw ingewijd op 27 februari 1905. De frontpijpen werden in 1917 gevorderd voor de oorlogsindustrie, en pas in 1928 vervangen door nieuwe exemplaren.
- Onder invloed van organist Fritz Heitmann en de Orgelbewegung volgden enkele wijzigingen in 1932. Plannen voor een volledige verbouwing werden door de Tweede Wereldoorlog doorkruist. In 1945 raakte de koepel van de kerk zwaar beschadigd bij bombardementen. Het orgel stond tot 1953 in de buitenlucht. Plannen van Heitmann voor een nieuw orgel in de oude kas werden niet uitgevoerd.
- In 1975 begon de restauratie van de kerk, en inmiddels was besloten het orgel te handhaven. In 1985 kreeg de firma VEB Orgelbau Sauer de opdracht het orgel te restaureren. In 1991 werd besloten het te reconstrueren. Het werk werd in 1993 voltooid. Het orgel is weer geheel in de oorspronkelijke staat hersteld, met uitzondering van twee superoctaafkoppels (op Manuaal I uit 1993 en op Manuaal II uit de jaren twintig) en de tremulanten uit 1932.
Technische Daten
Anzahl Register pro Manual | |
- Manuaal I | 24 |
- Manuaal II | 21 |
- Manuaal III | 21 |
- Rückpositiv | 5 |
- Manuaal IV | 17 |
- Pedaal | 25 |
Gesamtzahl der Stimmen | 113 |
Tastentraktur | Pneumatic |
Registertraktur | Pneumatic |
Disposition
Manual I (C-a'''): Prinzipal 16', Majorbaß 16', Prinzipal 8', Prinzipal Amabile 8', Doppelflöte 8', Flûte Harmonique 8', Viola di Gamba 8', Bordun 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Harmonika 8', Gedacktquinte 5 1/3', Oktave 4', Flûte Octaviante 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Rauschquinte 2 fach, Groß-Cymbel 3 fach, Scharf 3-5 fach, Cornett 3-4 fach, Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Manual II (C-a'''): Prinzipal 16', Quintatön 16', Prinzipal 8', Geigenprinzipal 8', Doppelflöte 8', Spitzflöte 8', Salicional 8', Soloflöte 8', Dulciana 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Salicional 4', Flauto Dolce 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Mixtur 4 fach, Cymbel 3 fach, Cornett 3 fach, Tuba 8', Clarinette 8'.
Manual III (in zwelkast) (C-a'''): Salicional 16', Bordun 16', Prinzipal 8', Hohlflöte 8', Gemshorn 8', Schalmei 8', Konzertflöte 8', Dolce 8', Gedackt 8', Unda Maris 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Quintatön 4', Traversflöte 4', Nasard 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 3 fach, Trompete 8', Cor Anglais 8', Glockenspiel, Tremulant.
Rückpositiv (bespeelbaar vanaf manuaal III) (C-a'''): Flötenprinzipal 8', Flöte 8', Gedackt 8', Dulciana 8', Zartflöte 4'.
Manual IV (in zwelkast) (C-a'''): Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Traversflöte 8', Spitzflöte 8', Lieblich Gedackt 8', Quintatön 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Praestant 4', Fernflöte 4', Violini 4', Gemshornquinte 2 2/3', Flautino 2', Harmonia Aetherea 3 fach, Trompete 8', Oboe 8', Vox Humana 8' - In eigen zwelkast, Tremulant, Tremulant Vox Humana.
Pedaal (C-f'): Prinzipal 32', Untersatz 32', Prinzipalbaß 16', Offenbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Gemshorn 16', Lieblich Gedackt 16', Quintbaß 10 2/3', Prinzipalbaß 8', Flötenbaß 8', Violoncello 8', Gedackt 8', Dulciana 8', Quinte 5 1/3', Oktave 4', Terz 3 1/5', Quint 2 2/3', Septime 2 2/7', Oktave 2', Contraposaune 32', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppeln: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal I - Manuaal IV, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal IV, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III, Pedaal - Manuaal IV, Superoctaafkoppel Manuaal I, Superoctaafkoppel Manuaal II, Tuttikoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: 3 vrije combinaties voor Manuaal I, II, III en Pedaal, 1 vrije combinaties voor Manuaal IV en Rückpositiv, 2 vaste combinaties (forte en tutti), Tongwerken af, Pedaal piano, Pedaal mezzoforte, Registerzweller.
Gemischte Stimme | Zusammensetzung |
Groß-Cymbel 3 fach (Manual I) | C: 3 1/5' - 2 2/7' - 2'. |
Rauschquinte 2 fach (Manual I) | C: 2 2/3' - 2'. |
Scharf 3-5 fach (Manual I) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
Kornett 3-4 fach (Manual I) | C: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Mixtur 4 fach (Manual II) | C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. |
Cymbel 3 fach (Manual II) | C: 2' - 1' - 1/2'. c': 4' - 2' - 1'. c'': 8' - 4' - 2'. |
Kornett 3 fach (Manual II) | C: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Mixtur 3 fach (Manual III) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. g°: 4' - 2 2/3' - 2'. |
Harmonia Aethera 3 fach (Manual IV) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. g°: 4' - 2 2/3' - 2'. |
Literatur |
|
Aufnahmen |
|