Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Source: Affiche

Delft, Nederland (Zuid-Holland) - Nieuwe Kerk
Municipal: Delft
Address: Markt 80, 2611 GW, Delft
Website: http://www.nieuwekerk-delft.nl/
http://www.mattheus-delft.nl/

Description nr.: 1004322.

Built by: Hendrick Niehoff (1548)
Demolished (1839)

Year	Builder	Opus	Activity
1548	Hendrick Niehoff		new organ
1636	Jan Morlet III

Het oude orgel van de Nieuwe Kerk te Delft verkeerde in 1836 in een zeer slechte staat. Organist P. Kersbergen overtuigde de kerkvoogdij ervan dat het diende te worden vervangen. Nadat Bätz begonnen was met de bouw van een nieuw orgel kocht Wander Beekes het oude, met de bedoeling het te plaatsen in de Oude Kerk te Oudewater. Beekes kwam echter te overlijden tijdens deze werkzaamheden. De firma Kam & Van der Meulen bouwden nu een nieuw orgel in Oudewater, met gebruikmaking van omgesmolten orgelmetaal van het oude Delftse pijpwerk. Alleen de Vox Humana 8' kreeg een plaats in het nieuwe orgel.

Technical data

Number of stops per division
- Hoofdwerk	11
- Rugwerk	10
- Middenklavier	4
- Pedaal	3
Total number of stops	28
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests

Specification
Hoofdwerk (CDEFGA-c'''): Praestant 8', Quintadeen 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Sexquialter (discant), Trompet 8', Vox Humana 8'.
Rugwerk (F-c'''): Praestant 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Fluit 4', Super Octaaf 2', Fluitje 1', Sexquialter, Mixtuur, Scherp, Dulciaan 8'.
Middenklavier (CDEFGA-c'''): Bourdon 16', Octaaf 8', Mixtuur V-IX sterk, Scherp III-V sterk.
Pedaal: Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.

Other specifications
Hess (1774)	Het Orgel in de Nieuwe-Kerk (Delft), met drie Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 28 stemmen. BovenClav. of HoofdManuaal van 4 Octaaven dog KortClavier, 11 stemmen: Praestant 8', Quintadeena 8', Holpyp 8', Octaav 4', Openfluit 4', Octaav 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Sexquialt. discant, Trompet 8' en Voxhumana 8'. Rugpositief van Groot F tot 3 gestr. C, 10 stemmen: Praestant 8', Quintadeen 8', Octaav 4', Fluit 4', Super Oct. 2', Fluitje 1', Sexquialtra, Mixtuur, Scharp en Dulciaan 8'. MiddenClavier van 4 Oct. dog Kort Clav., 4 stemmen: Octaav 8', Bourdon 16', Mixt. 5-9 dik 4' en Scherp 3-5 dik 2'. Pedaal, 3 stemmen: Bazuin 16', Trompet 8' en Trompet 4'. Dit is (voor zo ver my bekend is) het oudste Kerk-Orgel dat in onze Republijcq bespeeld word; de Kas met deszelfs pronk-Pypen geeven zulks genoegzaam te kennen. Ao. 1455 is het zelve gemaakt van eenen Adriaan Pietersz., en Ao. 1469 door Swits, Ao. 1479 door J. van Antwerpen, Ao. 1501 door J. van Swanenburg telkens verbeeterd en vernieuwd; byzonder is het tot dien staat, waar in het zig thans bevind, gebragt Ao. 1548. De thans fungeerende Organist, welke hetzelve niet allen met roem bespeelt, maar ook zyn pryswaardige zorg over dit werk laat gaan, heeft van tyd tot tyd zyn vernuft daar aan getoond, door zulke Coppelingen daar by e maaken, welke het geluid der stemmen, dat ongemeen fraai is, in zyn volle kragt tot het gehoor doet overbrengen; het verwonderenswaardigste is, dat dit werk, niet tegenstaande deszelfs oudheid, zo lang in zyn zuiverheid van toon kan staan blyven.
Van 't Kruijs (1885)	De dispositie van het oude (thans verdwenen) Orgel, dat vroeger in de Nieuwe Kerk te Delft stond, wil ik hier bijvoegen. Wat mij daartoe aanleiding gaf, is de omstandigheid dat dit Orgel het eerste was dat in ons land geplaatst werd; dat het werk solide was mag daaruit blijken, dat het tot in deze eeuw gebruikt is, terwijl Hess in zijn meergenoemd werk over dit Orgel een gunstig oordeel uitsprak. Het werk was door Adriaan Pietersz., in 1455 gebouwd, in 1469 door Swiss, in 1479 door Van Antwerpen, in 1501 door J. van Swanenburg telkens verbeterd en had drie klavieren, vrij pedaal en 28 sprekende stemmen. Dit werk is in 1839 door een nieuw Orgel vervangen, op bladzijde 26 vermeld. Hoofdklavier (4 Octaven, kort Klavier): Prestant 8', Quintadena 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Sexquialter (disc.), Trompet 8', Vox-Humana 8'. Rugwerk (Van groot F tot 3 gestreept C): Prestant 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluit 4', Superoctaaf 2', Fluitje 1', Sexquialter, Mixtuur, Scherp, Dulciaan 8'. Middelklavier (4 Octaven, kort Klavier): Octaaf 8', Bourdon 16', Mixtuur 5-9 st. uit 4 voet, Scherp 3-5 st. uit 4 voet. Pedaal: Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.

Other specifications

Hess (1774)

Het Orgel in de Nieuwe-Kerk (Delft), met drie Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 28 stemmen.
BovenClav. of HoofdManuaal van 4 Octaaven dog KortClavier, 11 stemmen: Praestant 8', Quintadeena 8', Holpyp 8', Octaav 4', Openfluit 4', Octaav 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Sexquialt. discant, Trompet 8' en Voxhumana 8'.
Rugpositief van Groot F tot 3 gestr. C, 10 stemmen: Praestant 8', Quintadeen 8', Octaav 4', Fluit 4', Super Oct. 2', Fluitje 1', Sexquialtra, Mixtuur, Scharp en Dulciaan 8'.
MiddenClavier van 4 Oct. dog Kort Clav., 4 stemmen: Octaav 8', Bourdon 16', Mixt. 5-9 dik 4' en Scherp 3-5 dik 2'.
Pedaal, 3 stemmen: Bazuin 16', Trompet 8' en Trompet 4'.
Dit is (voor zo ver my bekend is) het oudste Kerk-Orgel dat in onze Republijcq bespeeld word; de Kas met deszelfs pronk-Pypen geeven zulks genoegzaam te kennen. Ao. 1455 is het zelve gemaakt van eenen Adriaan Pietersz., en Ao. 1469 door Swits, Ao. 1479 door J. van Antwerpen, Ao. 1501 door J. van Swanenburg telkens verbeeterd en vernieuwd; byzonder is het tot dien staat, waar in het zig thans bevind, gebragt Ao. 1548. De thans fungeerende Organist, welke hetzelve niet allen met roem bespeelt, maar ook zyn pryswaardige zorg over dit werk laat gaan, heeft van tyd tot tyd zyn vernuft daar aan getoond, door zulke Coppelingen daar by e maaken, welke het geluid der stemmen, dat ongemeen fraai is, in zyn volle kragt tot het gehoor doet overbrengen; het verwonderenswaardigste is, dat dit werk, niet tegenstaande deszelfs oudheid, zo lang in zyn zuiverheid van toon kan staan blyven.

Van 't Kruijs (1885)

De dispositie van het oude (thans verdwenen) Orgel, dat vroeger in de Nieuwe Kerk te Delft stond, wil ik hier bijvoegen. Wat mij daartoe aanleiding gaf, is de omstandigheid dat dit Orgel het eerste was dat in ons land geplaatst werd; dat het werk solide was mag daaruit blijken, dat het tot in deze eeuw gebruikt is, terwijl Hess in zijn meergenoemd werk over dit Orgel een gunstig oordeel uitsprak. Het werk was door Adriaan Pietersz., in 1455 gebouwd, in 1469 door Swiss, in 1479 door Van Antwerpen, in 1501 door J. van Swanenburg telkens verbeterd en had drie klavieren, vrij pedaal en 28 sprekende stemmen.
Dit werk is in 1839 door een nieuw Orgel vervangen, op bladzijde 26 vermeld.
Hoofdklavier (4 Octaven, kort Klavier): Prestant 8', Quintadena 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quintfluit 1 1/2', Sexquialter (disc.), Trompet 8', Vox-Humana 8'.
Rugwerk (Van groot F tot 3 gestreept C): Prestant 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluit 4', Superoctaaf 2', Fluitje 1', Sexquialter, Mixtuur, Scherp, Dulciaan 8'.
Middelklavier (4 Octaven, kort Klavier): Octaaf 8', Bourdon 16', Mixtuur 5-9 st. uit 4 voet, Scherp 3-5 st. uit 4 voet.
Pedaal: Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.

Literature

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
Die Orgel : Ihre Geschichte und ihr Bau / Otto Wangemann. - Dritte volständig umgearbeitete Auflage. - Leipzig : Verlags-Institut Richard Kühn, 1895.
Het orgel en zijn meesters : Met talrijke afbeeldingen en portretten / M.A. Prick van Wely. - 's-Gravenhage: J. Philip Kruseman, 1931.
Die Brabanter Orgel : Zur geschichte der Orgelkunst in Belgien und Holland im Zeitalter der Gotik und der Renaissance / dr. Maarten A. Vente. - Amsterdam : H.J. Paris, 1963.
De vroegere en tegenwoordige orgels in de Oude en de Nieuwe Kerk te Delft / P.J. van Amstel. - Delft : Hervormde Kerkvoogdij, 1975.
Het 'Hollandse' orgel in de periode van 1670 tot 1730 : Een architectuurhistorische en organologische studie over de orgelbouw in Nederland, met name in de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland / A.H. Vlagsma. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 1992.

Source: De Orgelvriend