Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.

Foto: Piet Bron sr.

Aalsmeer, Nederland (Noord-Holland) - Oud-Katholieke Kerk van de H.H. Petrus en Paulus
Gemeente: Aalsmeer
Adres: Oosteinderweg 394, 1432 BG, Aalsmeer
Website: https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/

Beschrijving nr.: 1004225.

Gebouwd door: P.J. Adema & Zn. (1926)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en drie registers uit 1864 van Hermanus Knipscheer (II)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1864 Hermanus Knipscheer (II)  nieuwbouw
1926 P.J. Adema & Zn.  nieuwbouw in bestaande kas
1950 J.C. Sanders & Zoon  restauratie en uitbreiding
1965 Builder unknown  wijzigen dispositie
2022 Slooff Orgelbouw B.V.  restauratie

  • In de Oud-Katholieke Kerk te Aalsmeer was al sinds ca. 1730 een orgel aanwezig. Dit instrument werd in 1849 door Abraham Meere jr. uitgebreid met een tweede manuaal. Het is in 1861 overgeplaatst naar de nieuwgebouwde kerk. Drie jaar later leverde Hermanus Knipscheer een nieuw orgel met één klavier en aangehangen pedaal. Het was een balustrade-orgel. Waarschijnlijk is er aan het instrument niets gewijzigd tot 1925.
  • Omdat het orgel slecht functioneerde besloot men in dat jaar het door de firma Adema te laten vernieuwen. Joseph Adema bouwde het geheel om tot een orgel met pneumatische kegelladen, twee manualen en vrij pedaal. De Subbas 16' werd vrijstaand achter het orgel geplaatst. De orgelkas werd uit de balustrade gehaald en op een verhoging op de galerij gezet. Op 20 juni 1926 werd het orgel weer in gebruik genomen tijdens een speciale eucharistieviering met J.F. Berkenhamer en G.P. Boer achter de speeltafel.
  • Na de tweede wereldoorlog werd het orgel grondig onder handen genomen door J.C. Sanders, onder advies van Alex de Jong. De dispositie werd gewijzigd: een Quintadeen en een Ruispijp op manuaal I en een Roerfluit 4' op manuaal II. De oude registers werden ingenomen. Sanders plaatste de Subbas aan weerszijden van het oude front, zodat deze beter kon klinken. De tractuur werd geëlectrificeerd. Op 6 oktober 1950 werd het orgel weer in gebruik genomen. Het instrument werd nu bespeeld door pastoor E. Wijker. Er is in 1965 ook nog aan het orgel gewerkt. Toen is Viola van manuaal II vervangen door een Quint 2 2/3'. Deze is gehaald uit de Ruispijp van Sanders, waarvan het tweevoets koor als Octaaf 2' op manuaal I bleef gedisponeerd.
  • Het orgel is in 2022 gerestaureerd door Slooff Orgelbouw. Op 31 juli 2022 nam men het instrument weer in gebruik. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door Bram Biersteker.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I4
- Manuaal II4
- Pedaal1
Totaal aantal stemmen9
ToetstractuurElectrisch
RegistertractuurElectrisch
Windlade(n)Kegelladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Manuaal I (C-a'''): Prestant 8' - 1864, Quintadeen 8' - 1950, Octaaf 4' - 1864, Octaaf 2' - 1950.
Manuaal II (C-a'''): Bourdon 8' - 1864, Viola 8', Roerfluit 4', Quint 3' - 1950.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 1926.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 16', Manuaal II - Manuaal II 16'.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 3 vaste combinaties (p - f - tutti).

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van het orgel luidde in 1925, vlak voor de ombouw door Adema:
    Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (discant), Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', een open plaats.
    Pedaal: Aangehangen.

  • De dispositie na de ombouw door Adema (1925/1926) luidde:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Octaaf 4', Roerfluit 4'.
    Bovenklavier: Viola 8', Bourdon 8', Vox Coelestis 8', Violine 4'.
    Pedaal: Subbas 16'.
    Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Onderklavier, Pedaal - Bovenklavier.

  • De dispositie luidde in 1950 na de werkzaamheden door Sanders:
    Manuaal I: Prestant 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Ruispijp II sterk (2 2/3' + 2').
    Manuaal II: Viola 8', Céleste 8', Bourdon 8', Roerfluit 4'.
    Pedaal: Subbas 16'.
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
    Speelhulpen: Vaste combinaties (p - f - tutti).

Literatuur
  • Oud-Katholiek orgelbezit (I) / S.W.J. Schade van Westrum. - In: De Mixtuur, nr. 41, april 1983.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
  • Orgel van Oud Katholieke kerk na renovatie weer in gebruik. - Krantenartikel, juli 2022.
Links http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/ja/page81/aalsmeer.html
https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/2022/03/26/renovatie-orgel/
https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/2022/06/04/renovatie-orgel-3/
https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/2022/06/10/renovatie-orgel-4/
https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/2022/07/01/renovatie-orgel-5/
https://aalsmeer.oudkatholiek.nl/2022/07/17/renovatie-orgel-6/

Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.
Foto: Piet Bron sr.
Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.
Foto: Piet Bron sr.
Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.
Foto: Piet Bron sr.
Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.
Foto: Piet Bron sr.
Foto: Piet Bron sr. Datering: 3 July 2011.
Foto: Piet Bron sr.