Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Piet Bron

Zwolle, Nederland (Overijssel) - Oosterkerk
Gemeinde: Zwolle
Adresse: Bagijnesingel 15, 8021 AC, Zwolle
Website: http://www.pknzwolle.nl/

Beschreibung nr.: 1003263.

Gebaut von: Jan Proper (1898)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1898	Jan Proper		Neubau
1919	A.S.J. Dekker		Vergrößerung
1929	Valckx & Van Kouteren		Restaurierung
1955	Roelof Kamp en Zn.		Restaurierung
1994	Ernst Leeflang		Neubau im alten Gehäuse

In de Oosterkerk bouwde Proper in 1898 een orgel met één klavier en vrij pedaal. Het verving een oud kabinetorgel, dat door Proper in 1889 was geleverd. In 1919 breidde de firma Dekker uit Goes het orgel uit met een tweede klavier. Hij bouwde het geheel om tot een pneumatische tractuur en plaatste een nieuwe speeltafel vrijstaand vóór het orgel. Adviseur bij de werkzaamheden was J.S. Ponten, organist van de Onze Lieve Vrouwekerk.
Vanwege verschillende storingen werd in 1929 aan Valckx & Van Kouteren de opdracht gegeven nieuwe windladen (kegelladen in plaats van membraanladen) te maken. De dispositie werd eveneens gewijzigd. In 1940 plaatsten zij een Prestant 8' op het Zwelwerk. De Zwolse orgelmaker Roelof Kamp startte in 1954 met een grondige revisie, inclusief dispositiewijzigingen. Op 21 februari 1955 werd het orgel weer in gebruik genomen.
Eind jaren tachtig was een restauratie nodig. De firma Leeflang bouwde echter een nieuw orgel met mechanische sleepladen met gebruikmaking van het bestaande pijpwerk. Er werden twee nieuwe registers toegevoegd. Het hernieuwde instrument werd op 11 februari 1994 in gebruik genomen.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	9
- Bovenwerk	8
- Pedaal	4
Gesamtzahl der Stimmen	21
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 440 Hz
Temperatur	Equal temperament
Winddruck	87 mm

Disposition
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Cornet V sterk (discant) - 1994, Trompet 8' - 1955.
Bovenwerk (C-g'''): Holpijp 8' - 1898, Salicionaal 8' - 1955, Prestant 4' - 1955, Open Fluit 4' - 1898, Quintfluit 2 2/3' - 1955, Woudfluit 2' - 1955, Terts 1 3/5' - 1955, Dulciaan 8' - 1955.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 1898, Prestant 8' - 1898, Fluit 8' - 1929, Fagot 16' - 1994.
Sonstige Register: Nachtegaal (Koekoek).
Koppeln: Keerkoppel Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: Tremulant.

Gemischte Stimme	Zusammensetzung
Mixtuur III-V sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. f'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c''': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk)	c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen	De oorspronkelijke dispositie uit 1898 was waarschijnlijk als volgt: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'. Pedaal: Subbas 16' (transmissie), Prestant 8', Fluit 8'. Na de uitbreiding door Dekker in 1919 luidde de dispositie: Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Violoncel 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Mixtuur II-III-IV sterk, Trompet 8'. Manuaal II: Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8', Quintadeen 8', Openfluit 4'. Pedaal: Open Subbas 16', Bourdon 16' (transmissie). Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Superoctaafkoppel. Speelhulpen: Vaste combinaties. Na de verbouwing door Roelof Kamp in 1955 was de dispositie: Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'. Bovenwerk (C-f'''): Echo Prestant 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Open Fluit 4', Quintfluit 2 2/3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Dulciaan 8', Tremulant Pedaal (C-d'): Open Bas 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedekt 8' (transmissie van Holpijp), Koraalbas 4'. Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk, Superkoppel Hoofdwerk. 3 vaste combinaties.

Übrige dispositiondaten

Mehrere dispositionen

De oorspronkelijke dispositie uit 1898 was waarschijnlijk als volgt:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'.
Pedaal: Subbas 16' (transmissie), Prestant 8', Fluit 8'.

Na de uitbreiding door Dekker in 1919 luidde de dispositie:
Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Violoncel 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Mixtuur II-III-IV sterk, Trompet 8'.
Manuaal II: Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8', Quintadeen 8', Openfluit 4'.
Pedaal: Open Subbas 16', Bourdon 16' (transmissie).
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Superoctaafkoppel.
Speelhulpen: Vaste combinaties.

Na de verbouwing door Roelof Kamp in 1955 was de dispositie:
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Echo Prestant 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Open Fluit 4', Quintfluit 2 2/3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Dulciaan 8', Tremulant
Pedaal (C-d'): Open Bas 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedekt 8' (transmissie van Holpijp), Koraalbas 4'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk, Superkoppel Hoofdwerk.
3 vaste combinaties.

Literatur

De Harp, 1 oktober 1919.
Nieuwe en Herstelde Orgels : Zwolle (Geref. Kerk). - In: Het Orgel, 27e Jaargang No. 3, December 1929.
Koninklijke instrumenten rond de Peperbus / J. Erdtsieck, J.M. de Ruiter, M.P. Logtenberg. - Kampen : De IJsselacademie, 2001.
Jan Proper (1853-1922) : Orgelbouwer op het grensvlak van ambachtelijk en industrieel / R. Walsma. - Leeuwarden : R. Walsma, 2005.
Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).

Weblinks

http://www.hgunnink.nl/foosterk.htm

Bild: Piet Bron