Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.

Foto: Bert Wisgerhof

Budel, Nederland (Noord-Brabant) - Kerk van Onze Lieve Vrouwe Visitatie

Doorverwezen vanaf: Amsterdam - Adventkerk (Nieuwe Waalse Kerk) (1912 - 1990)

Gemeente: Cranendonck
Adres: Kerkstraat 27, 6021 CH, Budel
Website: http://www.onzelievevrouwvisitatie.nl/

Beschrijving nr.: 1003091.

Gebouwd door: Manufacture Dalstein-Haerpfer (1912)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1912 Manufacture Dalstein-Haerpfer  nieuwbouw
1948 Gebroeders Spanjaard  restauratie
2011 Orgelmakerij Reil  overplaatsing

  • In 1854 werd aan de Keizersgracht de Nieuwe Waalse Kerk gebouwd, naar ontwerp van A.N. Godefroy. Voor de kerk bestelde men in 1912 een nieuw orgel. Het is één van de oudste orgels in Nederland die gebouwd zijn volgens de ideeën van de Elzasser Orgelreform. Onder advies van J.W. Enschedé en Albert Schweitzer werd een pneumatisch instrument gebouwd in een eiken kas. Het gebouw werd al vanaf de jaren twintig verhuurd voor concerten en lezingen. Ook werd er gekerkt door de vrijzinnig hervormden en vanaf 1948 door de Zevende Dags Adventisten.
  • De firma Spanjaard reviseerde het instrument in 1948, en maakte de tractuur electro-pneumatisch. Het pedaal werd tevens uitgebreid met een aantal unit-registers. De oorspronkelijke speeltafel werd gewijzigd en orgelbank werd vervangen. Aan de dispositie werd niet veel gewijzigd. De Subbas 16' is met één, en de Contrabas 16' met twee octaven uitgebreid. Hierdoor kon een unit Gedekt 8' worden toegevoegd, evenals een Octaafbas 8' en een Koraalbas 4'. In 1951 kochten de Zevende Dags Adventisten het gebouw en noemden het Adventkerk.
  • In 1985/1986 werd aan de firma Scheuerman de opdracht gegeven het orgel geheel te reviseren. Deze werkzaamheden werden afgerond met een concert op 19 juni 1986 door de Engelse organist John Scott. De kerk is in 1989 gesloten. Het orgel is hierna uit de kerk gehaald en lag sinds 1990 opgeslagen bij de firma Reil te Heerde.
  • In 2010 is de firma Reil gestart met een restauratie van het orgel en de opbouw van het instrument in de parochiekerk van Onze Lieve Vrouw Visitatie in Budel. Het is geheel teruggebracht in de oorspronkelijke staat, met franse registerbenamingen. De units van het pedaal zijn verwijderd, en de Violoncelle 8' van het pedaal is gereconstrueerd. Op 6 november 2011 is het instrument in Budel in gebruik genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1912AmsterdamAdventkerk (Nieuwe Waalse Kerk)
2011BudelKerk van Onze Lieve Vrouw Visitatie

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal 110
- Manuaal 29
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen22
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Membraanlade
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Grand Orgue (C-g'''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Violoncello 8', Salicional 8', Prestant 4', Flûte à Cheminée 4', Doublette 2', Fourniture-Cornet 3-5 rangs (2 2/3'), Trompette 8'.
Récit Expressif (C-g'''): Diapason 8', Flûte Traverse 8', Dulciana 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (from c°), Flûte Octaviante 4', Harmonia Aetherea 3 rangs (1 1/3'), Trompette Harmonique 8', Clairon 4'.
Pédale (C-f'): Contrebasse 16', Soubasse 16', Violoncelle 8' - 2011.
Koppelingen: Grand Orgue - Récit, Grand Orgue - Pédale, Récit - Pédale, Récit - Grand Orgue Octave Aigue, Récit - Grand Orgue Octave Grave.
Speelhulpen: Combinaison Libre, Tutti, Réunion, Appel Grand Orgue, Appel Récit, Appel Pédale.

VulstemSamenstelling
Fourniture-Cornet III-IV-V sterk (Grand Orgue) C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Harmonia Aetherea III sterk (Récit) C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2 /3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde van 1948 tot 1990:
Manuaal 1: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Fluit Harmonique 8', Salicionaal 8', Viola 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur-Cornet III-IV-V sterk, Trompet 8'.
Manuaal 2 (in zwelkast): Vioolprestant 8', Gamba 8', Voix Celeste 8', Dolce 8', Fluit Travers 8', Fluit Octaviante 4', Mixtuur Aetherea III sterk, Trompet Harmonique 8', Clairon 4'.
Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Octaafbas 8' - 1948; unit, Gedekt 8' - 1948; unit, Koraalbas 4' - 1948; unit.
Koppelingen: Manuaal 2 aan Manuaal 1, Manuaal 2 aan Manuaal 1 superoctaafkoppel, Manuaal 2 aan Manuaal 1 suboctaafkoppel, Manuaal 1 aan Pedaal, Manuaal 2 aan Pedaal.
Speelhulpen: Generaal Crescendo (trede), Vaste combinaties (p - mf - f- tutti), 1 vrije combinatie, Automatische pedaalaanpassing.
Literatuur
  • Orgelbouwnieuws : Het orgel van de Oude Waalse Kerk te Amsterdam / J.v.O. - In: De Orgelvriend, jrg. 26 nr. 10, oktober 1984.
  • Een reform-orgel in Nederland / Dave Lazoe. - In: De Orgelvriend, jrg. 28 nr. 6, juni 1986.
  • 'Schweitzer-orgel' in gevaar : Voorlopig laatste concert / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 30 nr. 4, april 1988.
  • Orgelcultuur op de scheidslijn van kerk en staat : het orgel in de 17de en de 20ste eeuw: Congresboek / NOV. - Amsterdam: Nederlandse Organisten Vereniging, 1990.
  • Orgels bij de omroep in Nederland / Cor Doesburg. - Naarden : Strengholt, 1996.
  • De geschiedenis van de Waalse Kerk en haar orgels / Jan de Bloeme. - Alphen aan den Rijn: Canaletto / Repro-Holland, 1997.
  • Orgelbouwnieuws : Budel, r.-k. parochiekerk van Onze Lieve Vrouw Visitatie / Cees van der Poel. - In: Het Orgel, jrg. 109 nr. 1, januari 2013.
  • Zaterdag 21 mei: excursie naar Soerendonk en Budel 'In 't spoort van Schweitzer' / Wim van der Ros, Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 no. 5, mei 2016.
  • Het Dalstein & Haerpfer-orgel in de kerk van Onze Lieve Vrouw Visitatie te Budel (I) / Dave Lazoe. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 no. 5, mei 2016.
  • Het Dalstein & Haerpfer-orgel in de kerk van Onze Lieve Vrouw Visitatie te Budel (2) / Dave Lazoe. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 no. 6, juni 2016.
Overige bronnen
  • Bert Wisgerhof

Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Pijpwerk Grand Orgue. Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Pijpwerk Grand Orgue. Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 21 February 2011.
Foto: Bert Wisgerhof
Situatie in Amsterdam. Foto: Gerco Schaap.
Foto: Gerco Schaap