Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.

Foto: Michiel van 't Einde

De Wilp, Nederland (Groningen) - Plantsoenkerk
Gemeente: Westerkwartier
Streek:Westerkwartier
Adres: Plantsoen 14, 9367 PJ, De Wilp

Beschrijving nr.: 1002693.

Gebouwd door: Johann Michael Gerstenhauer (1807)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1807 Johann Michael Gerstenhauer  nieuwbouw
1831 Hermanus Knipscheer (I)  uitbreiding
1871 Willem Hardorff  overplaatsing
1975 Sybe Haarsma  restauratie

  • Het orgel in de Hervormde Kerk in De Wilp is oorspronkelijk gebouwd voor de Doopsgezinde Kerk in Hoorn door Johann Michael Gerstenhouwer. Het had één manuaal en aangehangen pedaal. Op 7 juni 1807 is het in de kerk geplaatst. Knipscheer wijzigde het orgel in 1831, vernieuwde de klaviatuur en breidde het uit met een Bovenwerk. In 1865 plaatste Knipscheer het instrument over naar een nieuw kerkgebouw in Hoorn. Het orgel werd op 4 maart 1871 te koop aangeboden in de Kerkelijke Courant. Het is in 1871 verkocht aan De Wilp. Hardorff plaatste het over. Het Bovenwerk is hierbij weer verwijderd. De Cornet IV sterk (discant) wijzigde hij in een Bourdon 16' (discant). Op 18 juni 1871 is het orgel officieel in gebruik genomen. In 1975 werd het orgel gerestaureerd door S. Haarsma. Deze verving de Bourdon 16' (discant) door een Terts 1 3/5' (discant). Ook is het klavier vernieuwd. Op 29 mei 1975 werd het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Rein Ferwerda.
  • Na de vorming van de PKN werd de kerk Plantsoenkerk genoemd. Het gebouw is per november 2017 buiten gebruik gesteld. Er is een verbinding gemaakt tussen het kerkgebouw en het dorpshuis De Welle, waar de kerkzaal onderdeel van is geworden. Orgel en kansel zijn in de zaal blijven staan.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1807HoornDoopsgezinde Kerk
1871De WilpHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal8
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen8
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk80 mm

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8' (B/D), Holpyp 8' (B/D), Octaav 4' (B/D), Fluyt 4' (B/D), Quint 3', Octaav 2' (B/D), Terts 1 3/5' (discant) - 1975, Mixtuur II-III sterk.
Pedaal (C-d°): Aangehangen.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II-III sterk C: 1' - 2/3'. c°: 1 1/3' - 1'. c': 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Het orgel in de kerk der Doopsgezinde gemeente aldaar (Hoorn) is gemaakt en in 1831 voltooid door H. Knipscheer orgelmaker te Amsterdam. Heeft 12 stemmen, twee handclavieren aangehangen pedaal en twee blaasbalgen. Het geheel heeft 760 Pijpen waarvan er 17 in 't front staan, heeft ƒ 1500,- gekost.
Manuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk en Cornet IV sterk (discant).
Positief: Holpijp 8', Viol di Gamba 8', Fluit 4' en Woudfluit 2'.
Pedaal aangehangen.
Afsluiting, tremulant, ventiel.
Literatuur
  • Het orgel in de Nederlands Hervormde kerk in De Wilp (Gr.) / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 7/8, juli/augustus 1976.
  • Het orgel in de hervormde kerk te De Wilp / drs. V.H.M. Timmer. - Groningen: Stichting Groninger Orgelland, 1980.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek II : Oude kerkorgels in de provincie Groningen, geplaatst na 1840 / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 27, april 1982.
  • Repertorium van advertenties in de 'Kerkelijke Courant' / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 66, september 1990.
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel II Westerkwartier / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1995. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 17).
  • Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
  • Orgels in Hoorn : Voorheen en nu / drs. J.P.H. van der Knaap. - Hoorn : Publicatiestichting Bas Baltus, 2001. - (Cultuurhistorische Reeks Hoorn ; 1).

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde