Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Utrecht, Nederland (Utrecht) - Domkerk, kabinetorgel
Gemeente: Utrecht
Adres: Domplein 31, 3512 JE, Utrecht
Website: https://domkerk.nl/

Beschrijving nr.: 1002169.

Gebouwd door: Gideon Thomas Bätz (1796)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1796	Gideon Thomas Bätz		nieuwbouw
1967	firma D.A. Flentrop		restauratie

In 1796 bouwde G.Th. Bätz een kabinetorgel voor Frederik Christiaan Reinhardt, graaf van Athlone. Deze verbleef in die tijd in Engeland. Zijn echtgenote woonde op het kasteel Amerongen. Vermoedelijk is het orgel in eerste instantie geplaatst in een huis op de Kromme Nieuwe Gracht in Utrecht, dat ook eigendom van de familie was. Later is het in de Eltheto-kapel van kasteel Middachten in De Steeg overgebracht. In later tijd is er in deze kapel een groter pneumatisch orgel gebouwd, waar het kabinetorgel een deel van werd.
Het oude kabinetorgel werd in de Buurkerk te Utrecht geplaatst in 1965 na aankoop door het fonds 'Vrienden van de Buurkerk'. Hierna volgde een restauratie door Flentrop onder advies van dr. Maarten Vente. Bij deze restauratie voorzag Flentrop het instrument van een transpositieklavier. Op 23 september 1967 is het orgel in gebruik genomen in de Buurkerk. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door de organist van de kerk, Mees van Huis, en door Nico van den Hooven bij de uitvoering van een cantate van Bach.
In 1970 is het naar de Utrechtse Domkerk verhuisd.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1796	De Steeg	Kasteel Middachten
1967	Utrecht	Buurkerk
1970	Utrecht	Domkerk

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal	5
Totaal aantal stemmen	5
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 415 Hz

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8' (B/D), Octaaf 4' (discant), Open Fluijt 4' (B/D), Octaaf 2' (B/D), Tremblant.

Literatuur

Buurkerk krijgt er kabinetorgel bij. - Krantenknipsel, september 1967.
Kabinetorgel Buurkerk in gebruik genomen. - Krantenknipsel, oktober 1967.
Buurkerk - Utrecht / J. Kuijk. - In: Het Orgelblad, jrg. 11 nr. 5, mei 1968.
Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 12, december 1968.
Utrechtse orgels : Twee gerestaureerde Kabinetorgels in Utrecht / Gert Oost. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 4, april 1974.
Het Nederlandse huisorgel in de 17de en 18de eeuw / Arend Jan Gierveld. - [Utrecht] : Vereniging voor Nederlandse muziekgeschiedenis, 1977. - (Muziekhistorische monografieën; 6).
Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
Koororgels in Nederland / Maarten Seybel. - Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1979.
Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980.
Utrecht orgelstad : Inventarisatie van orgels in kerken en kapellen in de stad Utrecht : Verschenen t.g.v. de 5e Orgelvoettocht 12 september 1981 / Peter van Dijk, Gert Oost. - Utrecht : Overlegorgaan voor Muziek en Kerken, 1981.
De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
Orgels in de stad Utrecht : Zes eeuwen geschiedenis en een inventarisatie / Peter van Dijk, Ronald Doornekamp. - Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1992.
Orgelexcursie - Utrecht op zaterdag 1 mei 1993 / Maarten Seybel. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1993. - Gestencilde brochure voor de deelnemers.
De Bätzorgels in de Utrechtse Domkerk / drs. M.C. Breij. - Utrecht : Werkgroep Kerkmuziek Domkerk, [s.a.].
Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
De Orgels van de Dom / Jan Willem Cevaal. - Utrecht : Stichting Vrienden van de Domkerk, 2001.
Het kabinetorgel in de Utrechtse Domkerk / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 114, nr. 1, januari 2018.

Opnamen

Het orgel met een knipoog : Kerkmuziek Dom Utrecht 1981 : De vijf orgels in de Utrechtse Dom / Peter van Dijk, Maarten Kooy. - Utrecht : Citypastoraat, 1981 (LP).
Kerkmuziek - Dom - Utrecht / Stoffel van Viegen (orgel) & Domcantorij o.l.v. Maarten Kooy. - 6802 940 (LP). - [1978]. - Orgelstukken op het kabinetorgel en het hoofdorgel opgenomen.
Aan volk en overheden : Nederlandse Orgelmuziek uit de 18e en 19e eeuw / Gert Oost. - Intersound 6810 854 (LP). - [1976]. - Opgenomen in Utrecht, Den Haag, Woerden, Heukelum en 's-Graveland.

Foto: Piet Bron

Foto: Tjalling Roosjen

Foto: Piet Bron

Foto: B. Veldman