Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 26 May 2011.

Bild: Tjalling Roosjen

Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Engelse Kerk (Begijnhof)
Gemeinde: Amsterdam
Adresse: Begijnhof 48, 1012 WX, Amsterdam
Website: http://www.ercadam.nl/

Beschreibung nr.: 1002141.
Kartennummer "De Mixtuur": G19.

Gebaut von: Flentrop Orgelbouw (2000)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1753 von Christian Müller

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1753 Christian Müller  Neubau
1844 Johannes Henricus Overdiek  Umbau
1874 Pieter Flaes  Neubau im alten Gehäuse
1906 Eustace Ingram & Co.  Neubau im alten Gehäuse
1954 firma D.A. Flentrop  Verschiedene Tätigkeiten
2000 Flentrop Orgelbouw  Neubau im alten Gehäuse

  • De English Reformed Church is gebouwd in de vijftiende eeuw voor de Begijnen. Sinds 1607 is het gebouw als Engelse Kerk in gebruik. In 1685 werd het vergroot met een zuiderbeuk. Christian Müller bouwde een tweeklaviers orgel in de Engelse Kerk in 1753. Het orgel had geen Prestant 8' op het Hoofdwerk, maar op het Bovenklavier (als 'onderwerk' geplaatst), met dubbele discant. De orgelmaker Overdiek herstelde het instrument in 1844 en breidde het tevens uit. Pieter Flaes bouwde een nieuw instrument in de oude kas in 1874. Het Müller-binnenwerk is verdwenen.
  • Dit Flaes-orgel werd in 1906 weer vervangen door een pneumatisch binnenwerk van Ingram & Comp. uit Edinburgh, later electro-pneumatisch gemaakt. Het binnenwerk van Flaes bleef wel bewaard: het kwam eerst in de Christelijke Gereformeerde Kerk aan de Lauriersgracht in Amsterdam terecht, en bevindt zich thans in de Christelijke Gereformeerde Kerk in Meppel, achter een negentiende eeuws front. Op 7 januari 1907 nam men het nieuwe orgel in gebruik met een bespeling door Frieso Molenaar en Anton H. Thierie. In 1954 verplaatste Flentrop de toen pneumatische speeltafel naar boven, opzij van het orgel. De tractuur werd geëlectrificeerd. Het orgel had sleepladen. Aan de dispositie werd nagenoeg niets gewijzigd, behalve een koppeling Swell Octave to Pedal werd gemaakt.
  • Mede door het gewicht van het veel grotere Ingram-orgel is de galerij scheef gaan zakken. Hierdoor ging het orgel steeds slechter functioneren. Uiteindelijk is in de jaren negentig van de twintigste eeuw besloten het Müller-orgel te reconstrueren. Het werk werd door Flentrop uitgevoerd. Op 20 maart 2000 is het orgel in gebruik genomen. Het orgel is geen kopie van Müller, maar een nieuw orgel dat is gebouwd in de geest van Müller. Het onderpositief werd in een zwelkast geplaatst, en voorzien van een transpositeur, om een halve toon lager te kunnen spelen. Opmerkelijk is dat het orgel scheef staat. Dit wordt veroorzaakt door dat niet alleen de galerij, maar ook de zuidmuur iets is verzakt. De pijpen staan echter wel recht.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk9
- Onderpositief7
- Pedaal3
Gesamtzahl der Stimmen19
TastentrakturMechanical
RegistertrakturMechanical
Windlade(n)Slider chests
Tonhöhea' = 440 Hz
TemperaturEqual temperament
Winddruck69 mm

Disposition
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quintprestant 3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur III-V sterk, Trompet 8' (B/D).
Onderpositief (in zwelkast) (C-f'''): Bourdon 8', Quintadena 8', Viola da Gamba 8' - C-H uit Bourdon, Gemshoorn 4', Roerquint 3', Nachthoorn 2', Flageolet 1'.
Pedaal (C-f'): Bourdon 16', Holpijp 8' - C-f uit Bourdon 16', Fagot 16'.
Koppeln: Hoofdwerk - Onderpositief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Onderpositief.
Nebenregister und Spielhilfen: Transpositeur onderpositief, Tremulant.

Gemischte StimmeZusammensetzung
Mixtuur III-V sterk (Hoofdwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3'. f°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. f'' : 4' - 4' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Übrige dispositiondaten
Hess (1774) Het Orgel in de Engelsche-Kerk, met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 13 stemmen.
Onder-Clavier, 8 stemmen: Bourdon 8', Quintad. 8', Octaav 4', Sup. Oct. 2', Quint Prest. 3', Tertiaan, Mixtuur en Trompet 8'.
Boven-Clavier, 5 stemmen: Praestant 8', Roerfluit 8', Gemshoorn 4', Quintfluit 3' en Cornet.
Mehrere dispositionen
  • De dispositie die Müller zelf bouwde in 1753 was:
    Onderklavier: Bourdon 16' (discant), Quintadeen 8', Octaaf 4', Quintprestant 3', Superoctaaf 2', Tertiaan (gedeeld), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
    Bovenklavier: Prestant 8' (discant dubbelkorig), Roerfluyt 8', Gemshoorn 4', Roerquint 3', Nagthoorn 2', Cornet (discant).
    Aangehangen pedaal.
    Volgens opgave van Hess (1774) was er geen Bourdon 16', maar een Bourdon 8' op het onderklavier,, verder meldde hij geen Nagthoorn op het bovenklavier.

  • De dispositie van het Ingram-orgel uit 1907 was:
    Great Organ (C-c''''): Double Diapason 16', Open Diapason 8', Clarabella 8', Dulciana 8', Principal 4', Piccolo 2'.
    Swell Organ (C-c''''): Salicional 8', Violin Diapason 8', Voix Celeste 8', Lieblich Gedackt 8', Gemshorn 4', Horn 8', Oboe 8', Tremulant.
    Pedal Organ (C-f'): Bourdon 16', Subbas 16', Basse Flute 8'.
    Couplers: Swell to Great, Swell to Pedal, Swell Superoctave, Swell Octave to Great, Swell Octave to Pedal (1954), Great to Pedal.

Literatur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Bij de foto's / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 62 nr. 5, mei 1966.
  • De Engelse kerk op het Begijnhof te Amsterdam / Wim van der Poel. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 11, november 1971.
  • Orgelcultuur op de scheidslijn van kerk en staat : het orgel in de 17de en de 20ste eeuw: Congresboek / NOV. - Amsterdam: Nederlandse Organisten Vereniging, 1990.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
  • Advertentie: Te koop aangeboden: electro-pneumatisch orgel / P.G. Meijer. - In: De Orgelvriend, jrg. 40 nr. 10, oktober 1998.
  • Advertentie: Te koop aangeboden: electro-pneumatisch orgel / P.G. Meijer. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 10, oktober 1998.
  • Orgelbouwnieuws : Amsterdam, Engelse Kerk op het Begijnhof. - In: De Orgelkrant, jrg. 5, nr. 5, mei 2000.
  • Het eerste 'scheve' orgel van Flentrop staat in de Engelse kerk te Amsterdam / Willem van Twillert. - In: De Orgelvriend, jrg. 42 nr. 9, september 2000.
  • Twaalf Amsterdamse orgels : Open orgeldag zaterdag 19 mei 2001 / Haite van der Schaaf. - Amsterdam : Samenwerkende Amsterdamse Orgelcomité's, 2001.
  • Rooms-katholieke kerken in Amsterdam 1306-1935 / Simon van Blokland. - Amsterdam : Stadsuitgeverij Amsterdam N.V., 2002.
  • Christian Müller Orgelmaker in Amsterdam : Proefschrift [...] / Geert Hermen (Gerben) Gritter. - Utrecht : Universiteit Utrecht, 2014.
Aufnahmen
  • Flentrop Orgelbouw 100 jaar - 1903-2003 : Engelse Kerk (Begijnhof), Amsterdam / Jos van der Kooy. - DMP-Records FL04 (CD). - 2003. - Mini-cd met 5 tracks.
  • Müller-Flentrop Organ English Reformed Church, Amsterdam / Olja Buco. - DMP-Records DVH140011 (CD). - 2002.

Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 26 May 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 26 May 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Quelle: De Orgelvriend.
Quelle: De Orgelvriend
Amsterdam - Engelse Kerk (Begijnhof)

Bild: Piet Bron. Datering: 12 September 2009.
Bild: Piet Bron