Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 October 2018.

Foto: Jaap Huttenga

Hollum, Nederland (Fryslân) - Gereformeerde Kerk (Westerlaankerk)

Doorverwezen vanaf: Den Haag - Engelse Kerk (1751 - 1840)

Gemeente: Ameland
Streek:Ameland, Waddeneilanden
Adres: Westerlaan 15, 9161 AN, Hollum

Beschrijving nr.: 1002096.

Gebouwd door: Gerard Steevens (1751)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1751	Gerard Steevens		nieuwbouw
1843	Dirk van Gelder		overplaatsing
1931	A.S.J. Dekker		overplaatsing

Gerard Steevens bouwde einde 1751 een nieuw orgel voor duizend gulden in de Engelse Kerk in Den Haag, gevestigd in de voormalige Sacramentsgasthuiskapel aan de Groenmarkt. Het werd gekeurd door J.L. Drijfhout en A. Groneman. De kerk was in de eerste jaren ook in gebruik bij de Hoogduitse Gemeente. Op 18 februari 1840 werd door het stadsbestuur besloten de panden openbaar te veilen. Het kerkgebouw is in 1842 gesloopt. Het orgel werd in 1840 verkocht voor 155 gulden aan de Rotterdamse orgelbouwer D. van Gelder, die het aan de Hervormde Kerk van Lage Zwaluwe verkocht. Hier is het in 1842-1843 geplaatst. In 1869 is het hier vervangen door een nieuw orgel van K.M. van Puffelen.
Het orgel van Steevens is mogelijk in 1883 geplaatst in de nieuwe Hervormde Kerk in Nieuw- en Sint-Joosland. Op 28 oktober 1883 is het orgel hier in gebruik genomen met een bespeling door J.F. Klein, organist te Middelburg.
In 1931 kocht men voor de in 1923 gebouwde Gereformeerde Kerk te Hollum op Ameland een tweedehands orgel bij de firma Dekker, die in 1929 een nieuw orgel had geplaatst in Nieuw- en Sint-Joosland. Dit oude orgel was dan ook afkomstig uit de Hervormde Kerk van Nieuw- en Sint-Joosland. Dekker plaatste een nieuwe Viola 8' (vanaf c) en een nieuwe Viola 4' op het orgel.
Het orgel zou niet meer bestaan. De dispositie is uit de periode in Lage Zwaluwe.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1751	Den Haag	Engelse Kerk
1842	Lage Zwaluwe	Hervormde Kerk
1883	Nieuw- en Sint-Joosland	Hervormde Kerk
1931	Hollum	Gereformeerde Kerk

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal	10
- Pedaal	aangehangen
Totaal aantal stemmen	10
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Manuaal (C-d'''): Bourdon 16' (discant), Praestant 8' (discant), Holpijp 8' (B/D), Praestant 4' (B/D), Roerfluit 4' (B/D), Quintfluit 3' (B/D), Octaaf 2' (B/D), Cornet III sterk (discant), Mixtuur III sterk (B/D), Dulciaan 8' (B/D).
Pedaal (C-f°): Aangehangen.
Speelhulpen: Tremulant, Afsluiting.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774)	Het Orgel in de Engelsche-Kerk (Den Haag), is aldus: Praestant 4', Holpyp 8', Praestant 8' D, Bourdon 16' D, Fluit 4', Octaav 2', Quint 3' D, Mixtuur, Cornet D en Dulciaan 8'. Zynde een goed werkje, gemaakt door G. Stevens.
Broekhuijzen (1855)	Het orgel in de Kerk der Hervormde Gemeente aldaar (Lage Zwaluwe) is in het jaar 1843 aangekocht door eenige lede dier gemeente van D van Gelder orgelmaker te Rotterdam door hem aldaar geplaatst, voor het eerste bespeeld door den heer H de Jongh van Dordrecht. Ingewijd door den leeraar S Wigerts. Het is slechts een Kabinet orgel met 9 stemmen een hand-clavier aangehangen pedaal en Eene blaasbalg. Prestant 4', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Cornet 3 st., Trompet 8', Tremulant en Ventil.

Overige dispositiegegevens

Hess (1774)

Het Orgel in de Engelsche-Kerk (Den Haag), is aldus:
Praestant 4', Holpyp 8', Praestant 8' D, Bourdon 16' D, Fluit 4', Octaav 2', Quint 3' D, Mixtuur, Cornet D en Dulciaan 8'.
Zynde een goed werkje, gemaakt door G. Stevens.

Broekhuijzen (1855)

Het orgel in de Kerk der Hervormde Gemeente aldaar (Lage Zwaluwe) is in het jaar 1843 aangekocht door eenige lede dier gemeente van D van Gelder orgelmaker te Rotterdam door hem aldaar geplaatst, voor het eerste bespeeld door den heer H de Jongh van Dordrecht. Ingewijd door den leeraar S Wigerts. Het is slechts een Kabinet orgel met 9 stemmen een hand-clavier aangehangen pedaal en Eene blaasbalg.
Prestant 4', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Cornet 3 st., Trompet 8', Tremulant en Ventil.

Literatuur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
Ingezonden : Het Orgel in de vroegere Engelsche Kerk te 's-Gravenhage / Jan Zwart. - In: Het Kerkorgel : Periodiek van de Orgelbouwers A.S.J. Dekker, Goes, nr. 9, [februari 1930].
Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
Zeven eeuwen orgels in Den Haag / Herman de Kler, Ton van Eck. - Alphen aan den Rijn : Repro-Holland, 1987.
Orgelgeschiedenis van de Engelse kerken in Den Haag / Herman de Kler. - Den Haag : Herman de Kler (eigen uitgave), 1988.
Gebruikte orgels, geleverd door de fa. A.S.J. Dekker : Waar zijn ze gebleven......? : deel 2 (slot) / Victor Timmer, Ton van Eck. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 4, april 1993.
Kroniek : 30 mei 1992. - In: De Mixtuur, nr. 79, april 1995.