Base de Donnée des Orgues | Carte d'orgue selectée

Description complète d'orgue sélectionné

Photo: Piet Bron. Datation: 21 September 2010.

Photo: Piet Bron

Apeldoorn, Nederland (Gelderland) - Mariakerk (Kerk van Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming)
Commune: Apeldoorn
Adresse: Stationsstraat 13, 7311 NL, Apeldoorn
Site Web: http://www.rkapeldoorn.nl/emmausparochie/parochiekerk

Description no.: 1002085.

Bâti par: Pereboom & Leijser (1897)

Année	Facteur	Opus	Activité
1897	Pereboom & Leijser		orgue neuf
1957	Verschueren Orgelbouw	391	transfer
1986	Jan F. Clercx		restauration
2007	Pels & Van Leeuwen		transfer

Pereboom & Leijser leverden in 1897 een orgel voor de in 1886 naar een ontwerp van Nicolaas Molenaar gebouwde Jezuietenkerk (ook wel Paterskerk genoemd, gewijd aan Onze Lieve Vrouwe Onbevlekte Ontvangenis) te Groningen aan de Gelkingestraat. Het verving een oud orgeltje met een loos front, dat waarschijnlijk rond 1860 geleverd door G.P. Dik. Op 14 september 1897 werd het orgel gewijd, waarna een concert volgde door de vlaamse organist Léandre Vilain, organist van de Kursaal in Oostende.
Toen de kerk in 1956 werd gesloten en daarna afgebroken is het Pereboom-orgel gekocht door de paters Missionarissen van de Heilige Familie te Tilburg. Onder advies van Hub. Houët plaatste de firma Verschueren het orgel over naar de Pius-X-kerk in de wijk Broekhoven III. Zij wijzigden het orgel op enkele punten. Veertien van de twintig stemmen waren oud, zes dateerden uit 1957. In februari 1957 werd het orgel in Tilburg in gebruik genomen met een bespeling door Hub. Houët. In 1986 restaureerde Jan Clercx uit Boxtel het orgel, hierbij geassisteerd door vrijwilligers. Met een bespeling door Ad van Sleuwen werd het op 7 september 1986 weer in gebruik genomen.
De Pius X-kerk moest in 1999 gesloten worden. Het orgel werd door Pels & Van Leeuwen gedemonteerd en opgeslagen. Na een grondige restauratie, waarbij het geheel in de oorspronkelijke staat is teruggebracht, is het opgebouwd in de Mariakerk in Apeldoorn. Op Eerste Paasdag, 23 maart 2008, is het orgel ingewijd en ingespeeld.

Court sommaire des endroits où l'orgue s'est trouvé

1897	Groningen	Jezuietenkerk aan de Gelkingestraat
1897	Groningen	Onze Lieve Vrouwekerk
1957	Tilburg	Pius X-kerk (Broekhoven III)
2008	Apeldoorn	Mariakerk

Données techniques

Nombre de registres par manuel
- Grand Orgue	9
- Positif	7
- Pédale	4
Nombre de jeux total	20
Transmission des clés	Mechanical
Transmission des jeux	Mechanical
Sommier(s)	Slider chests
Hauteur tonale	a' = 440 Hz
Température	Equal temperament
Presse de Vent	85 mm (Positif & Pédale), 87 mm (Grand Orgue)

Composition
Grand Orgue (C-f'''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Salicional 8', Viole de Gambe 8' - 1897/2007, Flûte Harmonique 8' - 2007; C-H uit Salicional, Prestant 4', Cornet 5 rangs (8') (discant), Trompette 8'.
Positif (C-f'''): Montre 8' - 2007, Bourdon 8', Salicional 8', Voix Céleste 8' (from c°) - 1897/2007, Fluit 4', Basson-Hautbois 8', Voix Humaine 8' - 2007, Trémolo.
Pédale (C-d'): Contra Basse 16', Soubasse 16', Octaaf 8', Bombarde 16'.
Accouplements: Grand Orgue - Positif, Pédale - Grand Orgue, Pédale - Positif.
Jouer conseils: Expressie, Appèl - Cornet et Trompette.

Autres données des dispositions
Autres dispositions	De oorspronkelijke dispositie luidde: Grand Orgue: Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Salicional 8', Prestant 4', Cornet 5 rangs (discant), Trompette 8'. Positief: Bourdon 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Flûte 4', Basson-Hautbois 8', Vox Humaine 8', Tremelo, Expression. Pédale: Contrebasse 16', Soubasse 16', Octave 8', Bombarde 16'. Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk. Na de overplaatsing naar Tilburg luidde de dispositie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4' (1957), Kwint 2 2/3' (1957), Cornet V sterk (discant), Mixture III-IV sterk (1957), Trompette 8'. Zwelwerk: Bourdon 8', Gambe 8', Prestant 4' (1957), Fluit 4', Doublette 2' (1957), Scherp III sterk (1957), Basson-Hautbois 8', Tremolo. Pedaal: Soubasse 16', Contra Basse 16', Octaaf 8', Bombarde 16'. Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk. De dispositie luidde van 1986 tot 2004: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4', Kwint 2 2/3', Cornet V sterk (discant), Mixture III-IV sterk, Trompette 8'. Zwelwerk: Bourdon 8', Gambe 8', Prestant 4', Fluit 4', Doublette 2', Scherp III sterk, Basson-Hautbois 8', Tremolo. Pedaal: Soubasse 16', Contra Basse 16', Octaaf 8', Bombarde 16'. Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk. De koppels worden met behulp van treden bediend. Speelhulpen: Expressie, Tremolo.

Autres données des dispositions

Autres dispositions

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Grand Orgue: Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Salicional 8', Prestant 4', Cornet 5 rangs (discant), Trompette 8'.
Positief: Bourdon 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Flûte 4', Basson-Hautbois 8', Vox Humaine 8', Tremelo, Expression.
Pédale: Contrebasse 16', Soubasse 16', Octave 8', Bombarde 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.

Na de overplaatsing naar Tilburg luidde de dispositie:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4' (1957), Kwint 2 2/3' (1957), Cornet V sterk (discant), Mixture III-IV sterk (1957), Trompette 8'.
Zwelwerk: Bourdon 8', Gambe 8', Prestant 4' (1957), Fluit 4', Doublette 2' (1957), Scherp III sterk (1957), Basson-Hautbois 8', Tremolo.
Pedaal: Soubasse 16', Contra Basse 16', Octaaf 8', Bombarde 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.

De dispositie luidde van 1986 tot 2004:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4', Kwint 2 2/3', Cornet V sterk (discant), Mixture III-IV sterk, Trompette 8'.
Zwelwerk: Bourdon 8', Gambe 8', Prestant 4', Fluit 4', Doublette 2', Scherp III sterk, Basson-Hautbois 8', Tremolo.
Pedaal: Soubasse 16', Contra Basse 16', Octaaf 8', Bombarde 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
De koppels worden met behulp van treden bediend.
Speelhulpen: Expressie, Tremolo.

Références

Inwijding van het orgel in de R.-C. Kerk van de H. Martinus te Groningen / Jos. A. Verheijen. - In: Het Orgel, 1 december 1900.
Orgels gebouwd door de fa. L. Verschueren c.v. Heijthuijsen (L.) vanaf 1956. - [Heijthuijsen] : [fa. L. Verschueren c.v.], [1960].
Brabants orgelbezit : een inventarisatie van Brabantse orgels / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch: Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1975.
De historie van de Tilburgse orgels / Frans Jespers. - In: De Lindeboom, jaarboek III-IV 1979-1980. - Tilburg : Archiefdienst van de Gemeente Tilburg, 1979.
Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
Kroniek : 7 september 1986. - In: De Mixtuur, nr. 55, december 1986.
Een kleine orgelmaker in Groningerland : Over Geert Pieters Dik en zijn orgel in Doezum : Deel 1 / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 10, oktober 1993.
Tilburgse orgels in beeld 1993 / B. Mensing, Fr. Jespers, A. van Sleuwen. - Tilburg: Brabantse Orgelklanken, 1993.
Pereboom & Leijser : Orgelmakers te Maastricht - Facteurs d'Orgue à Maastricht / Frans Jespers, Henk van Loo, Ton Reijnaerdts. - Maastricht : Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg, 1998.
Afscheid van Pereboom & Leijser in Tilburg. - In: De Orgelkrant, jrg. 4, nr. 11, november 1999.
Drie orgels voor de Rooms-Katholieke kerken in de stad Groningen rond 1900 / Ton van Eck. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2007. - (Publicatie ; 67).
Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).
Met zang en orgelspel : het Pereboom & Leijser orgel in de Mariakerk in Apeldoorn. - Apeldoorn : Stichting "Een Orgel voor de Mariakerk", 2008. - Uitgave t.g.v de ingebruikneming van het orgel op 23 maart 2008.
Orgelbouwnieuws : Apeldoorn, R.-K. Onze-Lieve-Vrouwe Tenhemelopneming / Willem Jan Cevaal, Cees van der Poel [red.]. - In: NotaBene, jrg. 1 nr. 1, juni 2008.
Drie restauraties door Pels & Van Leeuwen / Cees van der Poel. - In: Het Orgel, jrg. 105 nr. 4, juli/augustus 2009.
Lustrumdag 10 jaar Stichting Vox Humana gehouden op 27 maart 2010 in Apeldoorn. - Brochure.
Enige orgels in Apeldoorn. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2011. - (Publicatie nr. 75).

Enregistrements

Pereboom en Leijser-orgel (1897) / Ad van Sleuwen. - Brabantse Orgelklanken BO17548015 (CD). - 1999.

Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron sr.	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron sr.	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Source: Gerrit Jansen (Brabantse Orgelklanken)	Source: Collection Aart de Kort