Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Jan Korpershoek. Datering: 4 August 2011.

Bild: Jan Korpershoek

Sprang, Nederland (Noord-Brabant) - Hervormde Kerk (Nicolaaskerk)

Weitergeleitet von: Dordrecht - Waalse Kerk (1728 - 1869)

Gemeinde: Waalwijk
Adresse: Kerkstraat 34, 5161 ED, Sprang-Capelle
Website: http://www.hervormd-sprang.nl/

Beschreibung nr.: 1002025.
Kartennummer "Stichting Orgelcentrum": FL0029.

Gebaut von: Thomas Houben (1728)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1728	Thomas Houben		Neubau
1804	P.J. Geerkens & Zoon		Umbau
1958	firma D.A. Flentrop		Restaurierung und Vergrößerung
2010	Flentrop Orgelbouw		Restaurierung

Thomas Houben uit Ratingen bouwde dit orgel voor de Waalse Kerk te Dordrecht met Hoofdwerk, Rugwerk een aangehangen pedaal. Al voor 1774 zijn enkele wijzigingen uitgevoerd, volgens vermelding van Hess. Orgelmaker H.H. Hess maakte in 1778 nieuwe klavieren, en verving de Kromhoorn door een Dulciaan. P.J. Geerkens verwijderde in 1804 het rugwerk, en plaatste het werk in de hoofdkas als onderpositief. De Mixtuur van het Positief werd door een Prestant 8' discant vervangen, en de Quintadeen 8' van het Hoofdwerk door een Fluit Travers 8'. Geerkens veranderde ook de toonhoogte van het orgel en hij stemde het evenredig zwevend.
In 1869 is het in Sprang geplaatst. Bij deze gelegenheid zijn alle frontpijpen vervangen door nieuwe exemplaren. Flentrop maakte in 1958 een zelfstandig pedaal. Ook voegde hij een Scherp toe aan het Hoofdwerk, en werd de Prestant 8' van het Positief vervangen door een Mixtuur.
In 2009/2010 voerde de firma Flentrop een restauratie uit, waarbij het orgel zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat is teruggebracht. Adviseur bij de restauratie was Henk Kooiker. Op 13 november 2010 speelde Margreeth de Jong het orgel weer in. Tijdens de restauratie is een kleurenonderzoek gedaan, waaruit is gebleken dat het orgel oorspronkelijk een rode kleur heeft gehad met verguld snijwerk. Deze kleur is opnieuw aangebracht. Het pedaalpijpwerk uit 1958 is grotendeels vervangen door nieuw materiaal.

Kurze Übersicht der Orte, an denen die Orgel gestanden hat

1728	Dordrecht	Waalse Kerk
1869	Sprang	Hervormde Kerk

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	13
- Positief	8
- Pedaal	6
Gesamtzahl der Stimmen	27
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 440 Hz
Temperatur	Equal temperament
Winddruck	75 mm

Disposition
Hoofdwerk (C-c'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluyt Travers 8' (discant) - 1804, Octaef 4', Fluyt 4', Quint Octaef 3', Super Octaef 2', Flajolet 2', Cornet IV sterk (4') (discant), Mixtuijr III-IV sterk (2'), Cymbal III sterk (1') - 2010, Trompet 8' (B/D).
Positief (C-c'''): Prestant 8' (discant) - 2010, Holpijp 8', Prestant 4', Holfluyt 4', Nasat 3', Octaef 2', Sexquialter II sterk (2 2/3') (discant), Basson 8', Tremulant - inliggend.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16' - 2010, Prestant 8', Octaef 4', Basuyn 16', Trompet 8' - 2010, Claron 4' - 2010.
Koppeln: Hoofdwerk - Positief (B/D), Pedaal - Hoofdwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: Tremulant (gehele werk) - opliggend.

Gemischte Stimme	Zusammensetzung
Mixtuijr (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'- 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cymbal (Hoofdwerk)	C: 1' - 4/5' - 2/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 4/5'. g'': 2' - 1 3/5' - 1 1/3'.
Cornet (Hoofdwerk)	c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Sexquialter (Positief)	c': 2 2/3' - 1 3/5'.

Übrige dispositiondaten
Hess (1774)	Het Orgel in de Fransche-Kerk (Dordrecht), met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 19 stemmen. Manuaal, 11 stemmen: Bourdon 16', Praestant 8', Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 4' D, Octaav 2', Gemshoorn 2', Quint 3', Cornet, Mixtuur en Trompet 8'. Rugwerk: Holpyp 8', Praestant 4', Holfluit 4', Octaav 2', Gemshoorn 2', Mixtuur, Sexquialtra en Kromhoorn 8'.
Mehrere dispositionen	De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Flajolet 2', Mixtuur IV sterk (gedeeld), Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld). Rugwerk: Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Prestant 4', Holfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Sexquialter II sterk (discant), Kromhoorn 8'. Pedaal aangehangen. De dispositie na 1804 (en waarschijnlijk tot 1958) luidde: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit d'Amour 8' (discant), Octaaf 4', Fluit 4' (discant), Quint 3', Superoctaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur III-IV sterk (gedeeld), Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld). Positief: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sexquialter II sterk (discant), Basson 8'. Pedaal aangehangen. De dispositie luidde voor de laatste restauratie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant) - 1804, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Mixtuur III-IV sterk, Scherp III-IV sterk - 1958, Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld). Positief: Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Nasard 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk - 1958, Sexquialter II sterk (discant), Fagot 8'. Pedaal: Prestant 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Ruispijp III sterk, Bazuin 16', Schalmey 4'. Koppelingen: Hoofdwerk - Positief (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk. Speelhulpen: Tremulant.

Übrige dispositiondaten

Hess (1774)

Het Orgel in de Fransche-Kerk (Dordrecht), met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 19 stemmen.
Manuaal, 11 stemmen: Bourdon 16', Praestant 8', Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 4' D, Octaav 2', Gemshoorn 2', Quint 3', Cornet, Mixtuur en Trompet 8'.
Rugwerk: Holpyp 8', Praestant 4', Holfluit 4', Octaav 2', Gemshoorn 2', Mixtuur, Sexquialtra en Kromhoorn 8'.

Mehrere dispositionen

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Flajolet 2', Mixtuur IV sterk (gedeeld), Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld).
Rugwerk: Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Prestant 4', Holfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Sexquialter II sterk (discant), Kromhoorn 8'.
Pedaal aangehangen.

De dispositie na 1804 (en waarschijnlijk tot 1958) luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit d'Amour 8' (discant), Octaaf 4', Fluit 4' (discant), Quint 3', Superoctaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur III-IV sterk (gedeeld), Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld).
Positief: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Holfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sexquialter II sterk (discant), Basson 8'.
Pedaal aangehangen.

De dispositie luidde voor de laatste restauratie:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant) - 1804, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Mixtuur III-IV sterk, Scherp III-IV sterk - 1958, Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld).
Positief: Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Nasard 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk - 1958, Sexquialter II sterk (discant), Fagot 8'.
Pedaal: Prestant 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Ruispijp III sterk, Bazuin 16', Schalmey 4'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Literatur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 60 nr. 4, april 1964.
Andreas Egbertus Veldcamps : drager van Oudhollandse orgeltradities (1686-1741) / dr. M.A. Vente. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 10, oktober 1968.
Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
De geschiedenis van de Waalse Kerk en haar orgels / Jan de Bloeme. - Alphen aan den Rijn: Canaletto / Repro-Holland, 1997.
Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
Vier voormalige orgels in Dordrecht / Auke Hendrik Vlagsma. - In: Het Orgel, jrg. 104 nr. 5, september 2008.
Midden-Brabantse orgelexcursie / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 50 nr. 10, oktober 2008.
Voorjaarsexcursie zaterdag 4 juni naar orgels in De Langstraat / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 nr. 5, mei 2016.

Weblinks

https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4059

YouTube

Bild: Jan Korpershoek	Bild: Jan Korpershoek	Bild: Henk Brussee	Bild: Jan Korpershoek	Bild: Jan Korpershoek	Bild: Jan Korpershoek
Bild: Jan Korpershoek	Quelle: Postcard		Bild: Jan Korpershoek