Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Evert-Jan van der Leij
Zaltbommel, Nederland (Gelderland) - Grote- of Sint Maartenskerk
Gemeente: Zaltbommel
Streek:Bommelerwaard
Adres: Kerkplein 1, 5301 EK, Zaltbommel
Website: http://maartenskerk.nl/
Beschrijving nr.: 1001337.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0071, GR2473 (Nieuwe editie). Fotokaart De Mixtuur nummer: E01.
Gebouwd door: Andreas Wolfferts (1786)
Het orgel bevat ouder materiaal: Bourdon 8' uit 1590 van Pieter Jans de Swart, pijpwerk uit 1727 van Matthias Verhofstad
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Octaaf 8', Bourdon 8' - 1590/1786/1796, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2' - 1727/1786/1796, Flageolet 2' - 1727/1796, Mixtuur III-IV sterk (1 3/5'), Cornet V sterk (8') (discant) - 1727/1796; op knop staat foutief IV sterk, Sexquialter II sterk (2 2/3') (discant) - 1796/1986, Trompet 16' (B/D) - 1796/1860, Trompet 8' (B/D) - 1796/1860.
Rugwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Fluit Travers 8' (discant) - 1796/1986, Octaaf 4', Open Fluit 4' - 1727/1786, Octaaf 2', Flageolet 1', Mixtuur III-IV sterk (1 3/5') (B/D) - 1986, Cornet IV sterk (4') (discant) - 1727/1786, Dulciaan 8' - 1786/1796, Tremulant.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8' (B/D) - 1786, Holpijp 8', Gemshoorn 8', Viola di Gamba 8', Fluit 4', Waltfluit 2', Carillon III sterk (4') (discant), Fagot 8' (B/D) - 1796/1860, Vox Humana 8' - 1796, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Bazuin 16' - 1786/1860/1986, Trompet 8' - 1796/1860, Clairon 4' - 1796.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk, Hoofdwerk - Rugwerk.
YouTube
Foto: Evert-Jan van der Leij
Zaltbommel, Nederland (Gelderland) - Grote- of Sint Maartenskerk
Gemeente: Zaltbommel
Streek:Bommelerwaard
Adres: Kerkplein 1, 5301 EK, Zaltbommel
Website: http://maartenskerk.nl/
Beschrijving nr.: 1001337.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0071, GR2473 (Nieuwe editie). Fotokaart De Mixtuur nummer: E01.
Gebouwd door: Andreas Wolfferts (1786)
Het orgel bevat ouder materiaal: Bourdon 8' uit 1590 van Pieter Jans de Swart, pijpwerk uit 1727 van Matthias Verhofstad
Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1786 | Andreas Wolfferts | nieuwbouw | 1796 | Antonius Friedrich Gottlieb Heyneman | diverse werkzaamheden | 1860 | Carl Friedrich August Naber | restauratie | 1860 | Karolus Marinus van Puffelen | restauratie | 1905 | W. van Dijk | restauratie | 1947 | J. de Koff & Zoon | restauratie | 1986 | Sebastian Friedrich Blank | restauratie | 1996 | Van Rossum Orgelbouw | diverse werkzaamheden |
- In de jaren 1783 tot 1786 bouwde Andries Wolfferts een nieuw orgel in de Grote Kerk van Zaltbommel. Hierbij gebruikte hij oud pijpwerk en delen van de kas van het oude orgel. Oude tekstborden werden verzaagd. Het instrument had bij oplevering 35 stemmen, 3 manualen en vrij pedaal. Het orgel vertoonde veel storingen. De Nijmeegse bouwer Heijneman werd opgedragen het orgel na te kijken en te herstellen. Hij breidde het uit tot 40 stemmen.
- In 1860 werden door Naber en Van Puffelen restauratiewerkzaamheden uitgevoerd. Naber maakte een nieuw voetklavier, vernieuwde een deel van de tongwerken, en plaatste een nieuwe Viola di Gamba. W. van Dijk uit Utrecht werkte in 1905 aan het instrument, en liet het ook opnieuw schilderen. Adviseur bij de werkzaamheden was de heer Van Dissel, organist van de kerk. Op woensdag 19 april 1905 is het orgel weer in gebruik genomen. Het werd hierbij bespeeld door Van Dissel. In 1925 is een electrische windmotor geplaatst. Deze werd voor het eerst gebruikt op zondag 17 mei 1925.
- In de Tweede Wereldoorlog is het orgel afgebroken en opgeslagen wegens de dreiging van de Duitsers de toren op te blazen. Na de bevrijding werd het door De Koff in 1946-1947 gerestaureerd en weer opgebouwd.
- In 1980 kreeg S.F. Blank de opdracht een grondige restauratie uit te voeren. Deze duurde van 1982 tot 1986. Adviseur bij de restauratie was Klaas Bolt. Het orgel is op 12 juni 1986 in besloten kring met een concert door Klaas Bolt en op 15 juni tijdens de eredienst weer in gebruik genomen. Bij de restauratie stemde Blank het orgel in een Werckmeister-III-temperatuur. Tijdens een rivisie door Van Rossum in 1996 is dit gewijzigd in Neidhardt.
Technische gegevens
Aantal registers per werk | |
- Hoofdwerk | 13 |
- Rugwerk | 11 |
- Bovenwerk | 9 |
- Pedaal | 6 |
Totaal aantal stemmen | 39 |
Toetstractuur | Mechanisch |
Registertractuur | Mechanisch |
Windlade(n) | Sleepladen |
Toonhoogte | a' = 415 Hz |
Temperatuur | Neidhardt |
Winddruk | 78 mm |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Octaaf 8', Bourdon 8' - 1590/1786/1796, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2' - 1727/1786/1796, Flageolet 2' - 1727/1796, Mixtuur III-IV sterk (1 3/5'), Cornet V sterk (8') (discant) - 1727/1796; op knop staat foutief IV sterk, Sexquialter II sterk (2 2/3') (discant) - 1796/1986, Trompet 16' (B/D) - 1796/1860, Trompet 8' (B/D) - 1796/1860.
Rugwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Fluit Travers 8' (discant) - 1796/1986, Octaaf 4', Open Fluit 4' - 1727/1786, Octaaf 2', Flageolet 1', Mixtuur III-IV sterk (1 3/5') (B/D) - 1986, Cornet IV sterk (4') (discant) - 1727/1786, Dulciaan 8' - 1786/1796, Tremulant.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8' (B/D) - 1786, Holpijp 8', Gemshoorn 8', Viola di Gamba 8', Fluit 4', Waltfluit 2', Carillon III sterk (4') (discant), Fagot 8' (B/D) - 1796/1860, Vox Humana 8' - 1796, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Bazuin 16' - 1786/1860/1986, Trompet 8' - 1796/1860, Clairon 4' - 1796.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk, Hoofdwerk - Rugwerk.
Vulstem | Samenstelling |
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) | C: 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5'. |
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) | c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Sesquialter II sterk discant (Hoofdwerk) | c': 2 2/3' - 1 3/5'. |
Mixtuur III-IV sterk (Rugwerk) | C: 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5'. |
Cornet IV sterk discant (Rugwerk) | c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Carillon III sterk discant (Bovenwerk) | c': 4' - 1 3/5' - 1'. |
Overige dispositiegegevens | |
---|---|
Knock (1788) |
Hoofd-Manuaal: Praestant 16', Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Flagiolet 2', Cornet V sterk, Mixtuur IV-V sterk, Sexquialter en Trompet 8'. Rugwerk: Bourdon 16' (discant), Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2', Cornet IV sterk, Mixtuur III sterk, Carillon en Dulciaan 8'. Bovenwerk: Praestant 8', Holpyp 8', Baardpyp 8', Viola di Gamba 8', Fluit 4', Gemshoorn 2', Sifflet 1' en Voxhumana 8'. Pedaal: Bourdon 16', Praestant 8', Octaaf 4' en Bazuin 16'. |
Van 't Kruijs (1885) |
Het Orgel in de Hervormde Kerk te Zalt-Bommel heeft 37 sprekende stemmen, drie klavieren en vrij pedaal. (Maker en jaartal niet opgegeven). Organist de Heer Peerbolte. Hoofdklavier: Prestant 16', Octaaf 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Flageolet 2', Cornet 4 st., Sexquialter, Trompet 16', Trompet 8'. Bovenklavier: Prestant 8', Bourdon (disc.) 16', Holpijp 8', Gemshoorn 8', Viola di Gamba 8', Fluit 4', Woudfluit 2', Fagot 8', Vox Humana 8'. Rugwerk: Prestant 8', Bourdon 16', Bourdon 8', Fluit trav. 4', Octaaf 2', Mixtuur 3, 4 st., Cornet 4 st., Carillon, Dulciaan 8'. Pedaal: Subbas 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Mixtuur 3, 4 st., Bazuin 16', Trompet 8', Clairon 4'. Stomme registers: Koppeling, Ventiel. |
Literatuur |
|
Opnamen |
|
Links |
http://www.arnovanwijk.nl/?Orgels:Sint_Maartenskerk_-_hoofdorgel http://www.hugobakker.org/wordpress/?page_id=16 http://www.muziekkringbommelerwaard.nl/orgel-sint-maarten https://pipeorgantaxonomy.wordpress.com/2015/01/23/andries-wolfferts-grote-of-sint-maartenskerk-zaltbommel-netherlands/ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|