Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Dirco Oskam. Datering: 14 September 2013.

Foto: Dirco Oskam

Den Haag, Nederland (Zuid-Holland) - Abdijkerk Loosduinen
Gemeente: Den Haag
Adres: Willem-III-straat 40, 2552 BS, Den Haag
Website: https://www.abdijkerk.nl/

Beschrijving nr.: 1001039.

Gebouwd door: Joachim Reichner (1780)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1780 Joachim Reichner  nieuwbouw
1791 Joachim Reichner  uitbreiding
1856 Christian Gottlieb Friedrich Witte  restauratie
1975 firma D.A. Flentrop  restauratie
2006 Sicco Steendam  uitbreiding

  • In de oude Abdijkerk van Loosduinen werd in 1780 een orgel gebouwd door Joachim Reichner. In 1791 is door hem het rugpositief toegevoegd. Het orgel was een geschenk van de heer C. Steengracht, en had bij oplevering tien stemmen. Op 20 augustus 1780 vond de ingebruikname plaats. De uitbreiding met het rugwerk werd niet uit deze schenking betaald. Op 19 november 1791 is het instrument in gebruik genomen. Het orgel had oorspronkelijk een aantal "keteltrommen". Deze zijn later verwijderd. De keteltrommen (pauken) stonden oorspronkelijk beneden in de orgelkas, maar werden nu bovenop het orgel geplaatst.
  • In 1856 restaureerde C.G.F. Witte het orgel. Het grootste deel van het pijpwerk werd vernieuwd, evenals de windlade van het Hoofdwerk en grote delen van de mechaniek. Op 21 november 1856 waren deze werkzaamheden klaar en kon het instrument weer in gebruik worden genomen. De firma De Koff verving in 1941 het pedaalklavier door een nieuw met een grotere omvang (C-f'). Rond 1970 was duidelijk weer een restauratie nodig. De firma Flentrop kreeg de opdracht om de situatie van 1856 als uitgangspunt te nemen. Adviseur bij de restauratie was Willem Hülsmann. Er is een nieuw pedaalklavier gemaakt in de stijl van Bätz en er is een nieuwe windmachine geplaatst. De tremulant van het Rugwerk is hersteld. Op 1 juni 1975 is het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Ben Fey, die van 1961 tot 1969 organist van de kerk was.
  • In 2004 kreeg de firma Steendam de opdracht het orgel te reviseren en het uit te breiden met een vrij pedaal met drie stemmen. Aart Bergwerff werd als adviseur aangesteld. De werkzaamheden waren in 2006 afgerond. Het pijpwerk van het pedaal is grotendeels nieuwgemaakt, maar de Gedekt 8' is een register van Witte uit 1864, afkomstig van het gesloopte Witte-orgel van de Kloosterkerk in Den Haag. De kerkelijke ingebruikname had plaats op zondag 27 augustus 2006. Op 8 september 2006 werd het orgel ook officieel in gebruik genomen. Aart Bergwerff gaf op die dag een concert bij kaarslicht.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Bovenmanuaal10
- Ondermanuaal8
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen21
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk78,5 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16' (B/D) - 1856, Prestant 8', Holpijp 8' - 1780/1856, Octaaf 4' - 1780/1856, Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (8') (discant) - 1856, Mixtuur II-III sterk (1 1/3') - 1780/1856, Trompet 8' (B/D) - 1856.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Roerquint 3', Gemshoorn 2', Dulciaan 8' (B/D) - 1856, Tremulant - 1975.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 2006, Gedekt 8' - 1864, Basson 16' - 2006.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk - 2006.
Speelhulpen: Calcant - 2006, Afsluiter Rugwerk.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II-III sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1'. Fìs°: 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis': 4' - 2 2/3' - 2'. fis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie (1791) was:
Hoofdwerk: Praestant 8', Holpijp 8', Praestant 8' (discant), Octaaf 4', Praestant 4', Quint 3', Quint 1 1/2', Cornet IV-V sterk (discant), Mixtuur V-VI sterk, Trompet 8', Tremulant.
Rugwerk: Praestant 8', Holpijp 8', Praestant 8' (discant), Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerquint 3', Doublet 2', Sexquialter III sterk (discant), Fagot 8', Tremulant.
Pedaal: aangehangen.
Manuaalkoppel (gedeeld), twee afsluitingen, twee pauken.
Literatuur
  • Orgel Abdijkerk te Loosduinen is herleefd / Vincent Hildebrandt, Pieter Baak. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 6, juni 1976.
  • Open dag in Loosduinen voor amateur organisten. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 8, augustus 1983.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
  • Berichten uit de orgelwereld : Heringebruikname Reichner/Bätz-orgel Abdijkerk Den Haag-Loosduinen / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 9, september 2006.
  • Reichner-orgel Abdijkerk Loosduinen mooier dan ooit / Vincent Hildebrandt. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 11, november 2006.
  • Orgelbouwnieuws : Loosduinen, Abdijkerk / Cees van der Poel [red.]. - In: De Orgelkrant, jrg. 11 nr. 11, november 2006.
  • Orgel en organisten van Loosduinen : Twee eeuwen kerk en muziek in een tuindersdorp / Vincent Hildebrandt, Henk Lemckert. - Den Haag : Uitgeverij Het Westen, 2006.
Opnamen
  • 25 jaar zomer-zondagmiddag-bespelingen Abdijkerk 's-Gravenhage-Loosduinen : 18e en 19e eeuwse Koraalbewerkingen / Diverse organisten. - SOS 080964 (CD). - 2008.
  • La Hieronyma : Musik des Barock für Horn und Orgel / Ben van Oosten, orgel & Herman Jeurissen, hoorn. - Dabringhaus und Grimm MD+GG 1086 (LP). - 1982.
Links https://abdijkerk.info/kerk%20en%20orgel.htm
Overige bronnen
  • Aart de Kort

Foto: Dirco Oskam. Datering: 14 September 2013.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 14 September 2013.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 14 September 2013.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Sander Booij. Datering: 28 August 2006.
Foto: Sander Booij