Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 2 May 2012.

Foto: Michiel van 't Einde

Hasselt, Nederland (Overijssel) - Grote Kerk (Sint Stephanuskerk)
Gemeente: Zwartewaterland
Adres: Markt 10, 8061 JH, Hasselt
Website: https://www.hervormdhasselt.nl/

Beschrijving nr.: 1000931.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0080, GR0895 (Nieuwe editie), KI0895. Fotokaart De Mixtuur nummer: D05.

Gebouwd door: Rudolph Knol (1806)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1806	Rudolph Knol		nieuwbouw
1863	Jan van Loo		diverse werkzaamheden
1914	Jan Proper		wijzigen dispositie
1969	K.B. Blank & Zoon		restauratie
1969	Verschueren Orgelbouw		restauratie
2007	Verschueren Orgelbouw		diverse werkzaamheden
2012	Verschueren Orgelbouw		restauratie

Na bijna tachtig jaar zonder orgel te zijn geweest, werd de kerk van Hasselt in 1806 weer met een nieuw instrument verrijkt. Op 21 november 1806 is het goedgekeurd door C. Berghuys, organist te Deventer. Pas op 30 maart 1807 is het echter officieel in gebruik genomen. Waarschijnlijk is gewacht op de plaatsing van de drie grote beelden op het orgel, gemaakt door Lorenzo Grisanti uit Amsterdam. Het orgel is nog altijd vrijwel in originele staat. Uiterlijk is het gewijzigd bij een schilderbeurt in 1852, toen het 'gordijn' werd witgekalkt en de kas in een witte kleur werd geschilderd.
Orgelbouwers als Lohman (1822) en Scheuer (1857) repareerden wel het een en ander, maar veranderden niets. Dat gebeurde wel in 1863, toen Jan van Loo doorslaande tongen plaatste in de pijpen C-G van de Bazuin 16'. Van Loo maakte ook nieuwe registerplaatjes. De naam Klaroen 8' is gewijzigd in Echo-Trompet 8', terwijl de Fagot 16' is omgebouwd tot een Bazuin 16'. De oude gordijnschildering is in 1904 weer hersteld. De grootste ingreep is gedaan door Jan Proper in 1914. Hij verving de Ruischpijp II, Nazard 3' en de Cimbel III van het rugwerk door een Salicionaal 8', Vox Celeste 8' en een Fluit 4'.
Vanwege een kerkrestauratie is het orgel in mei 1963 gedemonteerd en opgeslagen bij de Utrechtse firma K.B. Blank & Zn. Deze firma startte in 1967 met een restauratie, daarbij geadviseerd door Dirk Jansz. Zwart, H.L. Oussoren en Cor Edskes. De restauratie werd afgerond met de ingebruikname op 3 december 1969. De oorspronkelijke dispositie was zo veel mogelijk hersteld. Tevens bouwde Blank een zelfstandig pedaal met vier stemmen. Men was niet tevreden over de intonatie van de tongwerken, zodat dit hierna aan de firma Verschueren is toevertrouwd. Begin 2007 reviseerde Verschueren de tongwerken van het rugpositief.
Op 23 april 2012 is de firma Verschueren gestart met een revisie, die naar verwachting vier weken zal duren.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	15
- Rugwerk	11
- Pedaal	4
Totaal aantal stemmen	30
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament
Winddruk	77 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16' (discant), Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Sesquialtera II-III sterk, Cornet IV-V sterk (discant), Mixtuur IV-V sterk, Bazuin 16' - 1806/1969, Trompet 8', Vox Humana 8', Tremulant Roial.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8' (discant), Roerfluit 8', Quintadena 8', Prestant 4', Fluitdoux 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Ruischpijp II-III sterk, Cymbel IV sterk, Dulciaan 8' - 1806/1969, Schalmey 8', Tremulant.
Pedaal (C-d°): Subbas 16' - 1969, Octaaf 8' - 1969, Roerquint 5 1/3' - 1969, Bazuin 16' - 1969.
Koppelingen: Schuifkoppel manualen, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant Roial, Afsluiters, Calcantenklok, Windlozing, Vacant.

Vulstem	Samenstelling
Mixtuur IV-V sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. h°: 4' - 2 2/3 - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c''': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Cornet IV-V sterk discant (Hoofdwerk)	c': 8' - 4 ' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2'.
Sesquialtera II-III sterk (Hoofdwerk)	C: 1 1/3' - 4/5'. cis': 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Ruischpijp II-III sterk (Rugwerk)	C: 2' - 1 1/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Cymbel IV sterk (Rugwerk)	C: 2' - 2' - 1 1/3' - 4/5'. c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/3'.

Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Hervormde Kerk te Hasselt is in 1807 door Knol geleverd en heeft twee klavieren, aangehangen pedaal, 26 sprekende stemmen. Organist de Heer Knegt. Hoofdmanuaal: Prestant (disc.) 16', Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2, Mixtuur 4, 5 st., Cornet 4, 5 st., Sexquialter 2, 3 st., Bazuin 16', Trompet 8', Vox Humana 8'. Rugwerk: Prestant (disc.) 8', Quintadeen 8', Roerfluit 8', Prestant 4', Fluit Dolce 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Ruischpijp 2, 3 st., Cimbel 4, 5 st., Echo-Trompet 8', Dulciaan 8'.

Overige dispositiegegevens

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Hervormde Kerk te Hasselt is in 1807 door Knol geleverd en heeft twee klavieren, aangehangen pedaal, 26 sprekende stemmen.
Organist de Heer Knegt.
Hoofdmanuaal: Prestant (disc.) 16', Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2, Mixtuur 4, 5 st., Cornet 4, 5 st., Sexquialter 2, 3 st., Bazuin 16', Trompet 8', Vox Humana 8'.
Rugwerk: Prestant (disc.) 8', Quintadeen 8', Roerfluit 8', Prestant 4', Fluit Dolce 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Ruischpijp 2, 3 st., Cimbel 4, 5 st., Echo-Trompet 8', Dulciaan 8'.

Literatuur	Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I. Orgels in Overijssel / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1965. Drie Knol-orgels onder de loep (2) / Hans Kriek. - In: Het Orgel, jrg. 73 nr. 7/8, juli/augustus 1977. Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980. Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4). 'Met een behoorlijk orgel voorsien' : Bouw en lotgevallen van het Rudolf Knol-orgel in de Grote of Sint-Stefanuskerk te Hasselt (I) / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 44 nr. 4, april 2002. 'Met een behoorlijk orgel voorsien' : Bouw en lotgevallen van het Rudolf Knol-orgel in de Grote of Sint-Stefanuskerk te Hasselt (II) / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 44 nr. 5, mei 2002. Orgelrijk / Carel van Gestel. - Zaltbommel : Aprilis, 2003. Het Rudolph Knol orgel van de Stephanuskerk te Hasselt : 200 jaar / B.J. Würsten. - Hasselt : College van Kerkrentmeesters, 2007. Klinkend erfgoed om door te geven : Orgels in Overijssel / Hans Steketee. - Amsterdam : Nationaal Instituut voor de Orgelkunst, 2009. - Boekje met twee CD's. Overijsselse orgels uit de periode 1450 tot 1825 / Auke H. Vlagsma. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2022.
Opnamen	Seriously Hasselt / Evan Bogerd. - Tuliprecords TURE 185016 (CD). - 2018. Met psalmen tot Gods eer : Koraalbewerkingen uit Hasselt / Dirk Jan Kraa, Dick Slagman. - MCD 1515292 (CD). - 2016. Jeruzalem, o stad zo hoog gebouwd / Gerrit Christiaan de Gier. - VDG 20150508 (CD). - 2015. Muzikale herinneringen aan Egbert Woelderink / Egbert Woelderink. - Hervormde Gemeente Hasselt (CD). - 2015. - Uitgave met historische opnamen, opgenomen in Hasselt, Nijmegen, Bolsward en Kampen. Grote of Stephanuskerk Hasselt / Jos Moeke. - Excellent Recordings ER 113014 (CD). - 2014. Duitse en Franse orgelwerken / Minne Veldman. - STH 1408402 (CD). - 2009. Kampen - Amersfoort - Hasselt : Koraalbewerkingen / Minne Veldman. - STH 1408182 (CD). - 2009. - Opgenomen in Kampen (Bovenkerk), Amersfoort (Joriskerk) en Hasselt (Stephanuskerk). Geliefde orgelklanken / Wim Magré. - Wipe Productions WPR 990428 (CD). - 2009. Improvisaties / Ron van Ommen. - Interclassic Music ICM 190899 (CD). Eigen koraalbewerkingen / Evert van de Veen. - JQZ 98040 (CD). - 2007. Het Rudolph Knol-orgel van de Stephanuskerk te Hasselt 200 jaar / Diverse organisten. - 1407002 (CD). - 2007. Klaas Jan Mulder Grote kerk Hasselt - Dordrecht / Klaas Jan Mulder. - Festivo 6962 022 (CD). - 2005. - Heruitgave LP-opname uit 1974. Als de bazuinen klinken : Koraalbewerkingen / Harm Hoeve. - STH Records 1404042 (CD). - 2004. Op weg naar Jeruzalem / John Propitius. - BM 21052 (CD). - 2003. Collage / Martin Zonnenberg. - CD. - 2002. Pieter Heykoop 25 jaar organist : Improvisaties. - De Bazuin 5647 (dubbel-CD). - 2001. - Opgenomen in Dordrecht en Hasselt. Theo Griekspoor improviseert op verzoek / Theo Griekspoor. - STH-producties 1400662 (CD). - 2000. Literatuur en improvisaties vanuit de St. Stephanuskerk Hasselt / Peter Wildeman. - STH 198015 (CD). - 1998. Koraal- en liedbewerkingen uit Nederland / Willem Boog. - JQZ QCD 3154-2 (CD). - 1997. Dries van den Berg & Wim de Weerd bespelen het Rudolph Knol orgel van de St. Stephanuskerk te Hasselt. - STH Records (CD). - 1997. Beroemde Nederlandse orgels / Everhard Zwart. - Te Deum 11 58622 (CD). - 1997. - Opgenomen in Hasselt, Den Haaag en Deventer. Psalmen voor orgel / Everhard Zwart. - QCD 3128-2 (CD). - 1996. - Opgenomen in Maassluis, Kampen, Arnhem, Deventer en Hasselt. Nederlandse Koraalbewerkingen / Harm Hoeve. - STH Sacred Music 196012 (CD). - 1996. The majestic organ. - Superclub Classics. - SP 45010 (CD). - Opnamen uit 1996. Bert Elbertsen improviseert over Psalmen en Geestelijke liederen : Rudolf Knol-orgel Hasselt. - STH Records 19453 (CD). - 1994. Petet Wildeman speelt en improviseert op het Rudolf Knol-orgel van de St. Stephanuskerk te Hasselt. - CD. - 1993. Jan Willem Docter Rudolf Knol-orgel Grote of St. Stephanuskerk Hasselt. - Jonge organisten in concert. - Cantilena BM 1014-2 (CD). - 1993. Ronald de Jong improviseert op verzoek / Ronald de Jong. - Festivo FECD 127 (CD). - 1993. Beroemde Nederlandse orgels : Hasselt - Den Haag - Deventer / Everhard Zwart. - Te Deum 1158622 (CD). - 1992. Evert Jan van de Veen bespeelt het Rudolf Knoll-orgel te Hasselt. - STH-CD 19301 (CD). - 1991. Martin Mans improviseert III : Vaderlandse liederen en bekende klassieke melodieën. - STH-CD 19131 (CD). - 1991. Evert van de Kamp improviseert in de Grote Kerk van Hasselt en de Ev. Lutherse Kerk te Den Haag. - De Bazuin CD 5503. - 1990. St. Stefanuskerk Hasselt / Wouter van den Broek. - Fidelio Prestant 6605 (CD). - 1990. - (Nederlandse orgelpracht). Improvisatie op de psalmen / Dick van Luttikhuizen. - STH Records Den Hertog DHCD 8119 (CD). - 1989. Willem van Suijdam plays famous organ works. - Sonate STH Records (CD). - 1988. 19e eeuwse orgelmuziek / Dirk Jansz. Zwart. - Mercato Keyboard MCD 078801 (CD). - 1988. André Knevel bespeelt het orgel van de N.H. Kerk te Hasselt. - Mirasound (CD). - 1988. Egbert Woelderink speelt eigen koraalbewerkingen. - Te Deum 2 TD 6035/6036 (dubbel-lp). - 1987. Teke Bijlsma improviseert / Teke Bijlsma. - Cantilena AG 2210 (LP). - 1983. Bob van Stempvoort bespeelt het orgel van de Grote- of Stefanuskerk te Hasselt (Holland). - SGR 435 011 (LP). - 1983. Klaas Jan Mulder speelt Jan Zwart aan het orgel van de Grote Kerk te Hasselt. - Te Deum 2TD 60.23/24 (dubbel-lp). - 1982. Gave en weergave / Sander van Marion. - Polydor 244116 (LP). - 1981. Douglas Haas plays the Stefanuskerk Organ Hasselt, the Netherlands. - Waterloo Music WR 8022 (LP). - 1981. Wat de toekomst brengen moge : Piet van Egmond speelt improvisaties op het orgel van de N.H. Kerk te Hasselt uit het liedboek voor de Kerken / Piet van Egmond. - Credo 1A 039 26300 (LP). - 1979. Frans van Tilburg speelt Nederlandse koraalbewerkingen op het orgel in de Grote- of Stephanuskerk te Hasselt. - Jubal ZV 7910 (LP). - 1979. De Heer is God en niemand meer / Leen Schippers. - Lisse : De Orchidee Con Brio 2 / Phonogram (LP). - 1979. Piet van Egmond improviseert over psalmen en gezangen / Piet van Egmond. - EMI HMV 5C 051-25926 (LP). - 1978. Zijn naam moet eeuwig eer ontvangen / Leen Schippers. - Lisse : De Orchidee Con Brio 1 / Phonogram (LP). - 1978. Jan Zwart 100 jaar 1877-1977 (3) : Vaderlandse liederen / Willem Hendrik Zwart. - Te Deum TD 80.03 (LP). - 1977. Egbert Woelderink improviseert over bekende kerstliederen op het orgel in de grote of Stephanuskerk te Hasselt (Ov.). - Mirasound MW/Vr 20191 (LP). - 1976. Egbert Woelderink speelt eigen bewerkingen op het 'Rudolf Knol' orgel in de Grote Kerk te Hasselt (Ov.). - Jubal ZV 7501 (LP). - 1975. Egbert Woelderink improviseert over psalmen en gezangen. - MW 6810058 / SGLP 6038 (LP). - 2 verschillende platen, uitgebracht in 1973.
Links	http://www.knolorgelhasselt.nl/ https://www.youtube.com/user/knolorgelhasselt https://bertelbertsen.nl/orgelinfo/hasselt-st-stephanuskerk/

YouTube 'Á toi la gloire' A. Guilmant - Henk van der Maten - orgel Grote Kerk Hasselt

Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Bron: Postcard
Bron: Postcard	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde