Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Willem IJdo. Datering: 7 May 2022.

Foto: Willem IJdo

Dordrecht, Nederland (Zuid-Holland) - Augustijnenkerk
Gemeente: Dordrecht
Adres: Voorstraat 216, 3311 ET, Dordrecht

Beschrijving nr.: 1000820.

Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1899)
Het orgel bevat ouder materiaal: Oxaal en wapen op middentoren uit 1774 van Hendrikus Hermanus Hess

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1899 Maarschalkerweerd & Zoon  nieuwbouw
1983 firma Jos H. Vermeulen  restauratie
2020 J.J. Elbertse & Zn.  restauratie

  • In 1899 bouwde Maarschalkerweerd een nieuw orgel voor de Augustijnenkerk, ter vervanging van het oude instrument van H.H. Hess uit 1775. Dit instrument werd als onherstelbaar beschouwd, en dr. Jan Jacob Stronck schonk de kerk een nieuw orgel, hetgeen bekend werd gemaakt in de vergadering van de kerkenraad op 3 december 1898. Van den Bijlaardt stemde het oude orgel en verkocht het bij opbod. Het oude oxaal met snijwerk en het wapen op de middentoren bleven bewaard. In juli 1899 begon Maarschalkerweerd met de opbouw in de kerk, en op 24 september is het in orgel in gebruik genomen. De verrassende keuze voor de Rooms-Katholieke bouwer is waarschijnlijk te danken aan de inzet van organist J.A. Schotel, die als adviseur optrad. Het orgel is gebouwd met een pneumatische tractuur met Weigle-laden. Het is nimmer gewijzigd.
  • In 1982/1983 voerde Vermeulen uit Alkmaar een technische restauratie uit. Het klankkarakter bleef hierbij onaangetast. Adviseur bij de werkzaamheden was Arie J. Keijzer. Op 9 februari 1983 nam men het instrument weer in gebruik.
  • In 2019-2020 is groot onderhoud uitgevoerd door de firma Elbertse onder advies van Jos Laus. Het orgel werd op 25 januari 2020 weer in gebruik genomen, waarbij het instrument bespeeld werd door Jos Laus en André Keijzer.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk13
- Zwelwerk8
- Pedaal6
Totaal aantal stemmen27
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Violon 8', Quint 6', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur II-V sterk, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Viola di Gamba 8', Voix-Céleste 8', Flûte Harmonique 8', Holpijp 8', Flûte Octaviante 4', Violine 4', Gemshoorn 2', Basson-Hobo 8'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Contrabas 16', Octaaf 8', Fluit 4', Bazuin 16', Trombone 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
Speelhulpen: Tacet (afsluiter alle pedaalregisters behalve Subbas 16'), Calcant, Tremulant.

VulstemSamenstelling
Cornet V sterk Discant c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur II-V sterk C: 1 1/3' - 1'. c°: 2' - 1 1/3' -1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c''': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Literatuur
  • Dordtse orgelpracht : II. De Augustijnenkerk / Chr. Meyers. - In: Het Orgelblad, jrg. 5 nr. 12, december 1962.
  • Ned. Herv. Augustijnenkerk - Dordrecht / Jan L. van den Heuvel. - In: Het Orgelblad, jrg. 11 nr. 1, januari 1968.
  • Kroniek : 9 februari 1983. - In: De Mixtuur, nr. 43, september 1983.
  • Orgeltocht zaterdag 11 juni 1983 / Jan Jongepier. - Stencils met informatie.
  • De Augustijnenkerk van Dordrecht / A. Nelemans. - Dordrecht, 1993.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • 100 jaar Maarschalkerweerd-orgel Augustijnenkerk Dordrecht / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 41 nr. 9, september 1999.
  • De orgels van de Grote Kerk en de Augustijnenkerk te Dordrecht / Rogér van Dijk. - In: De Orgelkrant, jaargang 9, nummer 6, juni 2004.
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Uit de orgelwereld : Groot onderhoud Maarschalkerweerdorgel Augustijnenkerk Dordrecht / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 60 nr. 4, mei 2018.
  • Het Maarschalkerweerd-orgel in de Augustijnenkerk te Dordrecht / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 62 nr. 8, oktober 2020.
Opnamen
  • Een grootse klank / André Keijzer. - Inside Audio JLCD 203 (CD). - 2017.
  • Improvisaties / André de Jager. - De Bazuin 5825 (CD). - 2009.
Links https://www.rd.nl/muziek/augustijnenkerk-dordt-neemt-gerestaureerd-orgel-weer-in-gebruik-1.1624837

Foto: Willem IJdo. Datering: 7 May 2022.
Foto: Willem IJdo
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Willem IJdo. Datering: 7 May 2022.
Foto: Willem IJdo
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde