Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Anloo, Nederland (Drenthe) - Magnuskerk
Gemeente: Aa en Hunze
Adres: Kerkbrink 1, 9467 PH, Anloo
Website: https://www.magnuskerk.nl/
Beschrijving nr.: 1000692.
Groningen Orgelland nummer: 740.
Gebouwd door: Jan Radeker en Rudolf Garrels (1718)
Technische gegevens
Dispositie
Manuaal (C-c'''): Quintadena 16' - 1719/1999, Principael 8' - 1719/1999, Roerpijp 8' - 1719/1999, Octav 4' - 1719/1999, Spitspijp 4' - 1719/1999, Quint 3' - 1999, Super Octav 2' - 1999, Sexquialter II sterk - 1999, Mixtuir IV-VI sterk - 1999, Trompet 8' - 1719/1999, Vox Humana 8' (B/D) - 1719/1999.
Borstwerk (C-c'''): Gedackt 8' - 1719/1999, Floit 4' - 1999, Octav 2' - 1999, Sijfloit 1 1/3' - 1999, Scherp III sterk - 1999, Dulciaen 8' - 1999.
Pedael (C-d'): Bardon 16' - 2000, Octav 8' - 2000, Basuyn 16' - 2000, Cornet 4' - 2000.
Koppelingen: Manuaal - Borstwerk - schuifkoppel, Pedael - Manuaal.
Speelhulpen: Tremblant, Drie sperventielen.
Foto: Piet Bron
Anloo, Nederland (Drenthe) - Magnuskerk
Gemeente: Aa en Hunze
Adres: Kerkbrink 1, 9467 PH, Anloo
Website: https://www.magnuskerk.nl/
Beschrijving nr.: 1000692.
Groningen Orgelland nummer: 740.
Gebouwd door: Jan Radeker en Rudolf Garrels (1718)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1718 | Jan Radeker | nieuwbouw | 1947 | Mense Ruiter Orgelmakers | restauratie | 1999 | Henk van Eeken | reconstructie | 2001 | Henk van Eeken | diverse werkzaamheden |
- In 1716 schonk Anna Geertruyd Ellents, geboren Sicherman, een orgel aan de kerk van Anloo. Jan Radeker en Rudolf Garrels, leerlingen van Arp Schnitger, bouwden het samen. Op 16 oktober 1718 kon het instrument in gebruik worden genomen, maar het was toen nog niet geheel voltooid. In 1719 kon het worden gekeurd. Na 1723 kwam het orgel in onderhoud bij Frans Caspar Schnitger, en vanaf 1729 bij Hinsz, tot diens dood in 1785. Opvolgers van Hinsz werden Dirk Lohman en C. Scheuer. B.J. Freytag repareerde in 1823 het orgel, liet het in 1824 opnieuw schilderen, en verving in 1827 de klavieren door nieuwe. Er is in deze periode ook het een en ander aan de dispositie gewijzigd, wat goed te zien is door de oorspronkelijke dispositie te vergelijken met die volgens Broekhuijsen. De onderhoudswerkzaamheden ging verder o.a. naar de firma's Lohman en Doornbos.
- Tussen 1944 en 1948 werd het orgel gerestaureerd door Mense Ruiter. Het orgel had nog altijd een aangehangen pedaal. Het bleek dat er drie stemmen waren verdwenen: de Mixtuur en Sexquialter van het Hoofdwerk en de Scherp van het Borstwerk. Mense Ruiter maakte een nieuwe Mixtuur IV-V sterk, maar de andere plaatsen bleven vacant. Mense Ruiter breidde de manuaalomvang uit tot f''', bouwde de registertractuur om, bracht de winddruk op 70 mm en intoneerde het werk opnieuw. De restauratie werd uitgevoerd onder advies van mr. A. Bouman. Op 24 oktober 1948 werd het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Aart Smits uit Den Haag.
- In 1983 werd besloten het orgel zoveel mogelijk te reconstrueren. Klaas Bolt werd als adviseur aangesteld, in samenwerking met Stef Tuinstra. Het werk werd in 1991 opgedragen aan Henk van Eeken. Door het overlijden van Bolt in 1990 was Stef Tuinstra als hoofdadviseur aangesteld, en men trok Harald Vogel aan als tweede adviseur. De werkplaats van Van Eeken werd op 12 april 1995 getroffen door brand. Hierbij ging een derde deel van het pijpwerk, enig houtsnijwerk, oude pijpstokken en roosters en de klaviatuur verloren. De kas en de windladen bleven gelukkig gespaard. Op 26 juni 1999 is het orgel opnieuw in gebruik genomen, maar de restauratie was nog niet voltooid. Stef Tuinstra trok zich in 2000 terug als adviseur. Aan de hand van de gemaakte tekeningen en het originele bestek kon alles exact worden gereconstrueerd. Ook waren van het pijpwerk al voor de brand alle mensuren vastgelegd. Voor het maken van de nieuwe pijpen volgde Van Eeken een historisch verantwoord procédé dat ontwikkeld is door de universiteit van Göteborg. Hij goot het orgelmetaal op een zandbed, waardoor het een grotere hardheid verkreeg. Op verzoek van de kerkvoogdij is het orgel na de restauratie uitgebreid met een zelfstandig pedaal met vier stemmen, dat is ontworpen in de stijl van de Noord-Duitse school.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Manuaal | 11 |
| - Borstwerk | 6 |
| - Pedael | 4 |
| Totaal aantal stemmen | 21 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 469 Hz |
| Temperatuur | Ongelijkzwevende temperatuur, naar voorbeeld van het orgel in de Cosmaekirche te Stade (Duitsland) |
| Winddruk | 65,7 mm |
Dispositie
Manuaal (C-c'''): Quintadena 16' - 1719/1999, Principael 8' - 1719/1999, Roerpijp 8' - 1719/1999, Octav 4' - 1719/1999, Spitspijp 4' - 1719/1999, Quint 3' - 1999, Super Octav 2' - 1999, Sexquialter II sterk - 1999, Mixtuir IV-VI sterk - 1999, Trompet 8' - 1719/1999, Vox Humana 8' (B/D) - 1719/1999.
Borstwerk (C-c'''): Gedackt 8' - 1719/1999, Floit 4' - 1999, Octav 2' - 1999, Sijfloit 1 1/3' - 1999, Scherp III sterk - 1999, Dulciaen 8' - 1999.
Pedael (C-d'): Bardon 16' - 2000, Octav 8' - 2000, Basuyn 16' - 2000, Cornet 4' - 2000.
Koppelingen: Manuaal - Borstwerk - schuifkoppel, Pedael - Manuaal.
Speelhulpen: Tremblant, Drie sperventielen.
| Vulstem | Samenstelling |
| Sexquialter II sterk (Manuaal) | C: 2/3' - 2/5'. c°: 1 1/3' - 4/5'. c': 2 2/3' - 1 3/5'. |
| Mixtuir IV-VI sterk (Manuaal) | C: 2/3' - 1/2' - 1/3' - 1/4'. G: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. g°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'. g': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. g'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. |
| Scherp III sterk (Borstwerk) | C: 1/2' - 1/3' - 1/4'. G: 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1' - 2/3' - 1/2'. c': 1 1/3' - 1' - 2/3'. c'': 2' - 1 1/3' - 1'. g'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Broekhuijzen (1855) |
Rond 1850: Hoofdwerk: Quintadena 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV-V sterk, Cornet IV sterk en Trompet 8'. Borstwerk: Gedakt 8', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2', Sesquialter II sterk en Vox Humana 8'. Tremulant, klavierkoppel, vier blaasbalgen en een ventiel. Omvang klavieren van C-c'''. Pedaalomvang C-d', aangehangen aan het Hoofdwerk. |
| Verschillende disposities |
|
| Literatuur |
|
| Opnamen |
|
| Links |
https://www.magnuskerk.nl/in-de-kerk/orgels/garrels-radeker-orgel https://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/anloo.html |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |