Spring naar content
Description complète d'orgue sélectionné
Photo: Tjalling Roosjen. Datation: 26 May 2011.

Photo: Tjalling Roosjen

Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Sint Franciscus Xaveriuskerk (De Krijtberg)
Commune: Amsterdam
Adresse: Singel 448, 1017 AV, Amsterdam
Site Web: http://www.krijtberg.nl/
http://www.nicolaas-parochie.nl/

Description no.: 1000676.

Bâti par: P.J. Adema & Zn. (1905)
L'orgue comprend le parent le matériel: Pipes de 1836 de firma Bätz & Co.

AnnéeFacteurOpusActivité
1905 P.J. Adema & Zn.  orgue neuf
1912 P.J. Adema & Zn. 
1922 Joseph Adema 
1985 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  restauration
1992 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  restauration

  • De Krijtberg of Sint Franciscus-Xaverius is gebouwd tussen 1881 en 1883 in de plaats van een schuilkerk. In het begin van de twintigste eeuw bouwde de firma Adema & Zn. een nieuw orgel in deze kerk, waarbij enig pijpwerk uit het oude Bätz-orgel uit 1836 is overgenomen. Het orgel werd niet direct voltooid, maar in de loop van de tijd is het langzaam afgebouwd. Omdat de Principaal 16' en de Violonbas 16' niet werden geplaatst, waren er geen frontpijpen en werd er voorlopig een dichte kas gemaakt. De beide stemmen zijn echter nooit geplaatst, zodat het front tot de verplaatsing in 1985 zonder frontpijpen bleef. Het orgel is in november 1905 in gebruik genomen. De later geplaatste registers waren de Vox Humana 8', Fluit Harmoniek 8', Violoncel 8', Openfluit 4' en de tremulant (1910), de Trompet 8' en de Klaroen 4' (1912) en de Bazuin 16', Mixtuur, Quintatoon 8', Engele Hoorn 16' en het groot octaaf van de Fluit Harmoniek in de jaren 1920-1922.
  • In 1984 werd het van de orgelzolder naar het schip van de kerk verplaatst, en een nieuw front werd gecreëerd. In 1985 werd de laatste restauratie door de fa. Adema-Schreurs uitgevoerd. Er werd een vrijstaande speeltafel in het transept van de kerk geplaatst. Adviseur bij de werkzaamheden was Cor Boer. Op 3 november 1985 is het orgel weer in gebruik genomen. In 1991 was na restauratiewerkzaamheden aan het kerkgebouw opnieuw een revisie noodzakeljk. De firma Adema voerde deze werkzaamheden uit. Tevens werd op het zwelwerk een Viola Major 16' geplaatst, samengesteld uit pijpwerk afkomstig van het Canisiuscollege te Nijmegen en de Sint Urbanuskerk te Bovenkerk. Ook is een tremulant geplaatst op het hoofdwerk.

Données techniques
Nombre de registres par manuel
- Hoofdwerk14
- Zwelwerk12
- Pedaal7
Nombre de jeux total33
Transmission des clésPneumatic
Transmission des jeuxPneumatic
Sommier(s)Cone chests
Hauteur tonalea' = 440 Hz
TempératureEqual temperament

Composition
Hoofdwerk (C-g'''): Principaal 16' - 1897/1985, Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Holpijp 8', Fluit Harmoniek 8' - 1910/1922, Quintadeen 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant) - 1836, Mixtuur III-VI sterk (2 2/3') - 1922/1930, Trompet 8', Klaroen 4' - 1912, Tremolo - 1991.
Zwelwerk (C-g'''): Viola Major 16' - 1927/1938, Prestant 8', Viola di Gamba 8', Aeoline 8', Bourdon 8', Violine 4', Fluit Harmoniek 4' - 1836/1905, Piccolo 2' - 1836, Fagot 16' - 1922, Trompet 8' - 1912, Fagot-Hobo 8', Vox Humana 8' - 1910, Tremolo - 1910.
Pedaal (C-f'): Contrabas 16' - 1916, Subbas 16', Openbas 8', Cello 8' - 1910, Openfluit 4' - 1910, Bazuin 16' - 1921, Trombone 8' - 1985.
Accouplements: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Hoofdwerk - Zwelwerk, Octaaf Grave Zwelwerk, Octaaf Grave Hoofdwerk - Zwelwerk.
Jouer conseils: Vrije combinatie, Zweltrede pedaal, Zweltrede zwelwerk.

AliquotComposition
Mixtuur III-VI sterk (Hoofdwerk) C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c''': 10 2/3' - 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Autres données des dispositions
Autres dispositions De dispositie was bij de ingebruikname in november 1905:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Trompet 8', Tremolo.
Zwelwerk: Viola Major 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Aeoline 8', Bourdon 8', Violine 4', Fluit Harmoniek 4', Piccolo 2', Fagot-Hobo 8'.
Pedaal: Subbas 16', Openbas 8'.
Références
  • Orgels in Amsterdam 1 : Rooms-Katholieke en Oud-Katholieke kerken en instellingen / Cor Boer, Theo Proeskie. - Amsterdam: Annie Bank, 1980.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • De restauratie van het orgel in 'De Krijtberg' te Amsterdam / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 28 nr. 1, januari 1986.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 83 nr. 2, februari 1987.
  • De Orgels in de "Krijtberg" H. Franciscus Xaverius te Amsterdam / Cor Boer. - Tweede aangevulde druk. - [Amsterdam] : [Parochie H. Franciscus Xaverius], 1993.
  • Revolutie in de Amsterdamse Krijtberg? : De restauratie van een romantisch orgel / Hans Fidom. - In: Het Orgel, jrg. 90 nr. 5, mei 1994.
  • Het hoofdorgel in 'De Krijtberg' in Amsterdam / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 36 nr. 9, september 1994.
  • Programma Landelijke Orgeldag van De Orgelvriend op 24 september 1994 in Amsterdam. - Haarlem: Uitgeverij Vijlbrief, 1994.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Twaalf Amsterdamse orgels : Open orgeldag zaterdag 19 mei 2001 / Haite van der Schaaf. - Amsterdam : Samenwerkende Amsterdamse Orgelcomité's, 2001.
  • Rooms-katholieke kerken in Amsterdam 1306-1935 / Simon van Blokland. - Amsterdam : Stadsuitgeverij Amsterdam N.V., 2002.
Lièns http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/pja/page66/amsterdam_krijtberg.html

Photo: Tjalling Roosjen. Datation: 26 May 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Datation: 26 May 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Datation: 26 May 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Tjalling Roosjen. Datation: 26 May 2011.
Photo: Tjalling Roosjen
Photo: Janco Schout. Datation: 11 September 2004.
Photo: Janco Schout
Situatie voor 1984. Source: Boek Cor Boer. Datation: ca. 1980.
Source: Boek Cor Boer
Photo: Piet Bron. Datation: 17 September 2009.
Photo: Piet Bron