Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 2 September 2006.

Foto: Jaap Huttenga

Amerongen, Nederland (Utrecht) - Andrieskerk
Gemeente: Utrechtse Heuvelrug
Adres: Hof 16, 3958 CH, Amerongen
Website: https://www.andrieskerk.nl/
https://www.heuvelrugkerken.nl/

Beschrijving nr.: 1000660.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0074.

Gebouwd door: Christian Gottlieb Friedrich Witte (1862)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1862 Christian Gottlieb Friedrich Witte  nieuwbouw
1921 W. van Dijk  wijzigen dispositie
1957 J. de Koff & Zoon  restauratie
1962 J. de Koff & Zoon  restauratie
1998 Flentrop Orgelbouw  restauratie

  • Sinds de reformatie was er lange tijd geen orgel aanwezig in de Andrieskerk te Amerongen. Op 28 december 1862 werd een nieuw instrument van C.G.F. Witte in gebruik genomen. Organist bij de ingebruikname was G.J. van Eijken, organist van de Waalse Kerk te Utrecht. Het orgel is bijna geheel ongewijzigd gebleven. In 1921 werd de Gemshoorn 2' vervangen door een Voix Céleste 8' door W. van Dijk. Het orgel kreeg in 1925 een tremulant. De windvoorziening is pas in 1952 electrisch gemaakt.
  • De firma De Koff restaureerde het orgel in 1957. De Gemshoorn 2' kreeg zijn plaats terug, en er werden nieuwe pedaalkoppels en een nieuw pedaaklavier gemaakt. In juli 1962 kwam tweede fase van de restauratie gereed, onder advies van Lambert Erné. De zwelkast werd hierbij verwijderd.
  • De firma Flentrop restaureerde het orgel in 1998. Adviseur was Jan Jongepier. De telescoophulzen van De Koff zijn bij deze restauratie verwijderd. Een bijzonderheid is dat de Bourdon 16' van het hoofdmanuaal bij half getrokken stand enkel in de bas klinkt. Op 25 september 1998 is het orgel weer feestelijk in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk6
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen17
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk90 mm

Dispositie
Manuaal I (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Fluit Travers 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (B/D).
Manuaal II (C-f'''): Prestant 8', Holfluit 8', Viola 8' - C-H uit Holfluit, Salicet 4', Fluit 4', Gemshoorn 2'.
Pedaal (C-f'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel.

VulstemSamenstelling
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1'. E: 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Amerongen, is in 1862 door Bätz & Co., uit Utrecht, geleverd en heeft twee klavieren, aangehangen pedaal en 16 sprekende stemmen.
Organist de Heer R. Cruijff.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Fluit Travers 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3, 4 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 8', Holfluit 8', Viola 8', Salicet 4', Fluit 4', Gemshoorn 2'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Koppeling, Ventiel.
Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 4 nr. 1, januari 1961.
  • Excursie nummer 3 / J.C. Meischke. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 5, mei 1971.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Orgelbouwnieuws : Amerongen, Hervormde Andrieskerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 12, december 1998.
  • Orgelrijk / Carel van Gestel. - Zaltbommel : Aprilis, 2003.
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
  • De kerk van het Heilig Cruys en Sint Andreas : Duizend jaar geschiedenis van de Andrieskerk in Amerongen / Piet Tuik. - Amerongen, 2005.
  • Het Bätz-Witte orgel. - In: Andrieskerk : Jouw en mijn monument. - Amerongen : Stichting Open Monumentendag Amerongen, 2021.
YouTube Hendrik Andriessen: Veni, Creator Spiritus - Willem Hörmann (2017)


Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Henk van der Schoor.
Foto: Henk van der Schoor
Foto: Janco Schout. Datering: 22 August 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 22 August 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Janco Schout. Datering: 22 August 2007.
Foto: Janco Schout
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 August 2010.
Foto: Tjalling Roosjen