Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Jena, Deutschland (Thüringen) - Volkshaus, Großer Saal
Gemeinde: Jena
Adresse: Carl-Zeiss-Platz 15, 07743, Jena
Website: https://www.volkshaus-jena.de/

Beschreibung nr.: 2060320.

Gebaut von: Heinrich Voit & Söhne (1906) - Opus 976
Demolished (1978)

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1906 Heinrich Voit & Söhne976 Neubau
1958 Wilhelm Sauer Orgelbau  Umbau
1978 Norbert Sperschneider  Verschiedene Tätigkeiten

  • Het Volkshaus in Jena werd gebouwd in 1901-1903 naar ontwerp van Arwed Roßbach. Het gebouw kon worden gebouwd dankzij een financiële bijdrage van de Carl-Zeiss-Stiftung. De firma Voit & Söhne bouwde een groot concertorgel voor de grote zaal, dat in 1906 was voltooid. Het orgel stond in zijn geheel in een zwelkast, en het derde manuaal was als Fernwerk opgesteld in een eigen zwelkast. Het orgel stond opgesteld boven het podium, maar het had geen frontpijpen, maar fraaie roosters. Op 10 december 1906 is het orgel in gebruik genomen met een concert door Karl Straube.
  • Na het ontstaan van de DDR is het gebouw hernoemd tot Zentrales Kulturhaus des VEB Carl Zeiss Jena "Volkshaus". Het orgel bleef in gebruik, maar is in 1958 door de firma VEB Frankfurter Orgelbau Sauer onder advies van Johannes-Ernst Köhler verbouwd naar een meer barok klankbeeld, geïnspireerd door de Orgelbewegung.
  • Mede als gevolg van de klimaatsomstandigheden in de concertzaal ging het orgel in de jaren hierna snel achteruit. In 1967 klonk het voor het laatst. In 1978 besloot men een geheel nieuw orgel te laten bouwen. Norbert Sperschneider kreeg de opdracht het oude orgel af te breken. De in Jugendstil ontworpen roosters bleven bewaard in de kleine zaal van het Volkshaus. Delen van het orgel gingen naar een museum, en delen zijn gebruikt voor het orgel in de Sankt Mauritiuskirche in Frauenprießnitz.
  • De vermelde dispositie is de oorspronkelijke uit 1906.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- I. Manual13
- II. Manual12
- III. Manual11
- Pedal12
Gesamtzahl der Stimmen48
TastentrakturPneumatic
RegistertrakturPneumatic
Windlade(n)Cone chests

Disposition
I. Manual (C-g'''): Bordun 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Viola di Gamba 8', Tibia 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Quintflöte 2 2/3', Piccolo 2', Cornett 5 fach, Mixtur 3 fach, Trompete 8'.
II. Manual (C-g'''): Gedackt 16', Prinzipal 8', Konzertflöte 8', Violine 8', Salicional 8', Labial-Oboe 8', Fugara 4', Flauto-Amabile 4', Waldflöte 2', Progressiv 4 fach, Schalmei 8', Clarinette 8'.
III. Manual (Fernwerk) (C-g'''): Quintatön 16', Geigenprinzipal 8', Lieblich Gedackt 8', Flûte Harmonique 8', Dulciana 8', Vox Celestis 8', Viola d'Amore 4', Traversflöte 4', Flautino 2', Harmonia Aetherea 3 fach, Englisch Horn 8'.
Pedal (C-f'): Unterbaß 32', Prinzipalbaß 16', Contrabaß 16', Subbaß 16', Zartbaß 16', Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Violoncello 8', Salicetbaß 8', Flötbaß 8', Oktave 4', Posaune 16'.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Superoktavkoppel I. Manual - I. Manual, Suboktavkoppel I. Manual - II. Manual, Generalkoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: 2 freie Kombinationen, General-Tutti, Tutti ohne Zungen, Zungen-Tutti, Piano-Pedal für II. Manual, Piano-Pedal für III. Manual, Crescendo-Walze, Jalousie-Schweller.

Literatur
  • Die neue Volkshausorgel in Jena / H. Schmid. - In: Urania, 64. Jhg, nr. 3, 1907.
  • Orgeln und Orgelmusik im Volkshaus Jena seit 1906 : Hartmut Haupt. - In: Ars Organi, 66. Jhg., Heft 3, September 2018.