Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Michiel van 't Einde
Hoorn, Nederland (Noord-Holland) - Oosterkerk
Gemeinde: Hoorn
Adresse: Grote Oost 58, 1621 BX, Hoorn
Website: https://www.oosterkerkhoorn.nl/
http://www.ngk.nl/hoorn
Beschreibung nr.: 1002387.
Kartennummer "Stichting Orgelcentrum": A0021.
Gebaut von: Christian Gottlieb Friedrich Witte (1871)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case and prospect pipes aus 1764 von Johann Heinrich Hartmann Bätz
Technische Daten
Disposition
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - C-E gedekt, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holfluit 8', Viola 8' - C-B uit Holfluit, Salicet 4', Roerfluit 4', Tremulant - ca. 1990; pneumatisch.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1982, Prestant 8' - 2009, Fagot 16' - 2009.
Koppeln: Manuaalkoppel, Pedaalkoppel - 1982.
Übrige Quellen
Bild: Michiel van 't Einde
Hoorn, Nederland (Noord-Holland) - Oosterkerk
Gemeinde: Hoorn
Adresse: Grote Oost 58, 1621 BX, Hoorn
Website: https://www.oosterkerkhoorn.nl/
http://www.ngk.nl/hoorn
Beschreibung nr.: 1002387.
Kartennummer "Stichting Orgelcentrum": A0021.
Gebaut von: Christian Gottlieb Friedrich Witte (1871)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case and prospect pipes aus 1764 von Johann Heinrich Hartmann Bätz
| Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1871 | Christian Gottlieb Friedrich Witte | Neubau | 1982 | firma Jos H. Vermeulen | Restaurierung und Vergrößerung | 2009 | Flentrop Orgelbouw | Restaurierung und Vergrößerung |
- In 1764 bouwde J.H.H. Bätz een geheel nieuw orgel in de Oosterkerk. Het verving een uit 1497 daterend instrument, dat afkomstig was uit de Grote Kerk te Hoorn, en vanaf 1631 in de Oosterkerk in gebruik was. Het oude orgel werd in 1775 in onderdelen openbaar verkocht. Omdat het orgel in 1868 vrijwel niet meer te bespelen was maakte Witte een rapport over het orgel. Hieruit bleek dat windladen, klavieren en blaasbalgen versleten zijn, en ook is het pijpwerk grotendeels in slechte staat. Op advies van Witte werd besloten het binnenwerk te vervangen door nieuwbouw. Het oude binnenwerk werd door Witte ingenomen als oud metaal. Op 25 juni 1871 werd het nieuwe orgel officieel in gebruik genomen. Het orgel kreeg geen vrij pedaal, alhoewel Witte een pedaaldispositie met drie stemmen had ontworpen (Subbas 16', Octaaf 8' en Gedekt 8').
- De kerk was in de twintigste eeuw jarenlang buiten gebruik. Zowel het gebouw als het orgel raakten ernstig in verval, en er werd zelfs afbraak van beiden overwogen. Gelukkig is dit niet gebeurd. Na de kerkrestauratie werd het orgel in 1981/1982 gerestaureerd door Vermeulen uit Alkmaar. Hierbij werd een Subbas 16' op het pedaal geplaatst en een koppeling Pedaal-Hoofdwerk aangelegd. Op 7 mei 1982 is het gerestaureerde instrument weer in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt, adviseur tijdens de restauratie. Het kerkgebouw is sinds ongeveer 1980 in gebruik als Nederlands Gereformeerde Kerk.
- Rond 1990 is door een aantal gemeenteleden een pneumatische tremulant op het rugwerk geplaatst. Eind 2008 is de firma Flentrop gestart met een grote revisie, waarbij de dispositie van het pedaal is uitgebreid met twee stemmen. De drie pedaalregisters zijn op een nieuwe lade geplaatst in een aparte kas achter het orgel. Op 12 september 2009 werd het orgel weer in gebruik genomen met een concert door Mark Heerink, tevens adviseur bij de restauratie.
Technische Daten
| Anzahl Register pro Manual | |
| - Hoofdwerk | 10 |
| - Rugwerk | 5 |
| - Pedaal | 3 |
| Gesamtzahl der Stimmen | 18 |
| Tastentraktur | Mechanical |
| Registertraktur | Mechanical |
| Windlade(n) | Slider chests |
| Temperatur | Equal temperament |
Disposition
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - C-E gedekt, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holfluit 8', Viola 8' - C-B uit Holfluit, Salicet 4', Roerfluit 4', Tremulant - ca. 1990; pneumatisch.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1982, Prestant 8' - 2009, Fagot 16' - 2009.
Koppeln: Manuaalkoppel, Pedaalkoppel - 1982.
| Gemischte Stimme | Zusammensetzung |
| Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) | C: 1 1/3' - 1'. E: 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. |
| Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) | c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
| Übrige dispositiondaten | |
|---|---|
| Mehrere dispositionen |
De dispositie van het orgel van Bätz luidde: Hoofdwerk (C-d'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Flageolet 1', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur IV-VI sterk (gedeeld), Trompet 8' (gedeeld). Rugwerk (C-d'''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Woudfluit 2', Sexquialter III sterk (discant), Scherp II-III sterk, Dulciaan 8' (gedeeld). Pedaal (C-d'): Aangehangen. Koppelingen: Manuaalkoppel. |
| Literatur |
|
| Aufnahmen |
Monumenta inter Organa Neerlandica I : Rudi van Straten bespeelt de historische orgels van Blokzijl, Hindelopen en Hoorn. - Uitgave van J.K. Accoustics door de Werkgroep Monumenta inter Organa Neerlandica. - LP, 1985. |
| Weblinks |
https://www.orgelconcerten-hoorn.nl/oosterkerk.html |
- Edwin Hinfelaar
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |